Ապօրինի գույքի բռնագանձման օրենքը չի տարածվում «ամբողջ ժողովրդի վրա». Անդրանիկ Թևանյանը խեղաթյուրում է

«Պոլիտէկոնոմիա» հետազոտական ինստիտուտի տնօրեն Անդրանիկ Թևանյանը մարտի 5-ին 168.am կայքի Review հաղորդման ժամանակ հայտարարել է, որ գործնականում «Ապօրինի ծագում ունեցող գույքի բռնագանձման մասին» օրենքը կարող է տարածվել բոլոր քաղաքացիների վրա, այդ թվում` «այն շրջանակների, որոնք այսօր ծափահարում են այդ օրենքին»։   

«Ո՞րն է խնդիրը, նախ` 25 մլն դրամից ավել գույք նշանակում է՝ գործնականում բոլորն են ընկնելու դրա տակ, և եթե սկզբնական փուլում հասցեական մոտեցում լինի սեփականության իրավունքի նկատմամբ, ապա հետագայում դա կարող է տարածվել ամբողջ ժողովրդի վրա»,- մասնավորապես, նշել է Թևանյանը։ 

Նշենք, որ Ազգային ժողովը մարտի 5-ին առաջին ընթերցմամբ ընդունել էր կառավարության կողմից ներկայացված «Ապօրինի ծագում ունեցող գույքի բռնագանձման մասին» և կից ներկայացված օրենքների նախագծերի փաթեթը, ըստ որի՝ թույլատրվում է դատարանի որոշմամբ բռնագանձել գույքը, որի ձեռքբերումը չի հիմնավորվում օրինական եկամտի աղբյուրներով:  

Ո՞ւմ վրա կարող է տարածվել «Ապօրինի ծագում ունեցող գույքի բռնագանձման մասին» օրենքը 

Նախագծի 22 հոդվածում նշվում է, որ ապօրինի ծագում ունեցող գույքը ենթակա է բռնագանձման, եթե ներկայացված ապացույցների գնահատմամբ դատարանը հանգում է հետևության, որ այդպիսի գույքի շուկայական արժեքը հայցի ներկայացման պահին գերազանցում է 25 միլիոն դրամը:

Սակայն դա չի նշանակում, որ ցանկացած քաղաքացու նկատմամբ 25 մլն դրամից ավելի գույքը բռնագանձելու հայցով կարող են դիմել դատարան։

Օրենքի նախագծի 5-րդ հոդվածում հստակ սահմանված են այն կետերը, որոնց առկայությունը կարող է հիմք հանդիսանալ ուսումնասիրություն սկսելու համար։ Ըստ այդմ՝ դատախազությունը հիմնականում կոռուպցիոն բնույթի հանցագործությունների ազդակներով կարող է գույքին վերաբերող ուսումնասիրություն սկսել և դիմել դատարան: 

Սահմանված առաջին կետով դատախազությունը կարող է ուսումնասիրություն սկսել, եթե կա օրինական ուժի մեջ մտած դատավճիռ և կան ապօրինի գույքի ծագման մասին տվյալներ: Այսինքն՝ մարդը մեղավոր է ճանաչվել կոռուպցիոն հանցագործության մեջ, բայց այդ դատավճռի շրջանակում գույքը չի բռնագանձվել։ Փոխկապակցված անձանց շրջանակով ևս կարող են ուսումնասիրություն իրականացնել։  

Ուսումնասիրություն սկսելու 2-րդ հիմք կարող է հանդիսանալ, եթե կա հարուցված քրեական գործ, անձը մեղադրյալ է ներգրավվել և առկա են բավարար հիմքեր կասկածելու, որ առկա է ապօրինի ծագում ունեցող գույք։ 

3-րդ հիմքը՝ եթե բավարար հիմքեր կան կասկածելու, որ առկա է ապօրինի ծագում ունեցող գույք, սակայն քրեական գործի հարուցումն անհնարին է կամ ընդունվել է համաներման մասին օրենք, կամ անցել են վաղեմության ժամկետները, կամ անձը մահացել է և կամ անձն արարքը կատարելու պահին չի հասել քրեական պատասխանատվության ենթարկվելու` օրենքով նախատեսված տարիքին։

4-րդ կետով՝ եթե առկա են բավարար հիմքեր կասկածելու, որ առկա է ապօրինի ծագում ունեցող գույք, սակայն սույն օրենքով նախատեսված հանցագործություններից որևէ մեկի կատարման առնչությամբ հարուցված քրեական գործը կասեցվել է Քրեական դատավարության օրենսգրքի 31-րդ հոդվածի 1-ին մասով նախատեսված հիմքերից որևէ մեկով (օրինակ՝ հայտնի չէ անձը, որը գործով պետք է ներգրավվի որպես մեղադրյալ, մեղադրյալը թաքնվել է քննությունից կամ դատից, կամ նրա գտնվելու վայրն այլ պատճառներով պարզված չէ, մեղադրյալը կամ այն անձը, որին գործով որպես մեղադրյալ ներգրավելու բավարար հիմքեր կան, օգտվում է քրեական հետապնդման ենթարկվելու անձեռնմխելիությունից և այլն)։ 

5-րդ կետով՝ եթե օպերատիվ-հետախուզական միջոցառումների արդյունքում հայտնաբերված տվյալներով առկա են բավարար հիմքեր կասկածելու, որ պաշտոնատար անձին կամ իր հետ փոխկապակցված անձին պատկանում է ապօրինի ծագում ունեցող գույք։ Սա այն հիմքն է, որը վերաբերում է բացառապես պաշտոնատար անձանց։ 

Ուսումնասիրություն կարող են սկսել նաև միջազգային փոխօգնության տրամադրման անհրաժեշտություն առաջանալու դեպքում:

Այսպիսով, կարող ենք արձանագրել, որ դատախազությունը չի կարող կամայականորեն հետաքրքրվել քաղաքացու եկամուտների և ունեցվածքի տարբերությամբ, դա կարող է կատարվել վերը նշված հիմքերի առկայության դեպքում, այսինքն՝ եթե անձը անցնում է կոռուպցիոն գործերով և այլն։ Միայն նախկին և ներկա պաշտոնյաների դեպքում քննության հիմք կարող են դառնալ օպերատիվ հետախուզական տվյալները: 

Նելլի Լազարյան