Ռուսական կայքը «Սուրմալուի» պայթյունի մասին պայթյունից 2 ժամ առաջ չի հայտնել․ տարածված տեղեկությունը կեղծ է

Օգոստոսի 14-ին Երևանի «Սուրմալու» առևտրի կենտրոնում, դեռևս պաշտոնապես չհաստատված հանգամանքներում, հրդեհ էր բռնկվել, ինչի հետևանքով տեղի էր ունեցել պայթյուն։

Երևանի քաղաքապետարանի մամուլի խոսնակ Լևոն Սարդարյանը դեպքի վերաբերյալ հայտարարեց, որ պայթել է հրավառությունների նյութերի համար նախատեսված պահեստը։ 

Այս հոդվածի հրապարակման պահին դեպքի վայրում դեռևս շարունակվում են հրդեհաշիջման և որոնողափրկարարական աշխատանքները։ Ըստ վերջին տեղեկությունների՝ պայթյունի հետևանքով զոհվել է 6 քաղաքացի, տուժել 61-ը, իսկ 17 քաղաքացի համարվում է անհետ կորած։ 

Պատահարի վերաբերյալ, սակայն, բացի հավաստի տեղեկություններից, տարածվում են նաև կեղծ և մանիպուլյատիվ լուրեր։ 

Այսպես, մասնավորապես, պատահարից ժամեր անց համացանցում տեղեկություն տարածվեց, թե ռուսական Life.ru կայքը պայթյունի մասին հրապարակում է կատարել պայթյունից դեռ 2 ժամ առաջ։

«Ռուսական Life.ru կայքը (որը պատկանում է ծագումով հայ, իսկ իրականում հակահայ ու հայկական պետականության ու ինքնիշխանության դեմ բազմիցս անթույլատրելի հայտարարություններ արած Արամ Գաբրիելյանին) «Սուրմալու» առևտրի կենտրոնում պայթյունի մասին լուրը հայտնել է պայթյունից 2 ժամ առաջ՝ Մոսկվայի ժամանակով՝  10:21 (Երևանի ժամանակով՝ 11:21)»,- ասվում է Ֆեյսբուքում լայն տարածում ստացած հրապարակումներից մեկի մեջ։

Ըստ այդ հրապարակման՝ Life.ru կայքը հետագայում փոխել է հոդվածի հրապարակման ժամը։

Պայթյունի մասին Արտակարգ իրավիճակների նախարարությունը տեղեկացրել էր ժամը 13։40-ին։ Ըստ տարածված հաղորդագրության՝ հրդեհի մասին նախարարություն ահազանգել են 13։23-ին։ 

Life.ru կայքը, սակայն, պայթյունի մասին չի հայտնել դրանից երկու ժամ ավելի շուտ: Խնդիրն այն է, որ ռուսական կայքի՝ իբր ավելի վաղ արված հրապարակումը փաստող սքրինշոթներն արվել են տարբեր ժամային գոտիներից: Համացանցում հրապարակումների ժամերը հաշվարկվում են ըստ ժամային գոտիների, և տարբեր երկրներից նույն հոդվածի հղումը բացելու դեպքում կտեսնեք տարբեր հրապարակման ժամեր՝ կախված ժամային գոտուց:

Օրինակ՝ VPN (Virtual private network) օգտագործելու դեպքում հնարավոր է նույն հոդվածը տեսնել տարբեր հրապարակման ժամերով, սակայն րոպեն կմնա նույնը: Ըստ այդմ էլ՝ վերևի նկարում կարող եք տեսնել, որ փոփոխության է ենթարկվել միայն ժամը, րոպեն մնացել է նույնը։

Ներքևի լուսանկարում կարող եք տեսնել մեր կողմից օգոստոսի 15-ին, ժամը 10։50-ին արված սքրինշոթը, որտեղ հրապարակման ժամը նշվում է 10։21՝ պայթյունից շուրջ 2 ժամ շուտ։

Հետևաբար, այն տեղեկությունը, թե ռուսական կայքը պայթյունի մասին հայտնել է պայթյունից 2 ժամ շուտ, իրականությանը չի համապատասխանում։

Բացի այս, 168.am-ը գրել էր, թե ըստ իրենց տեղեկությունների՝ ՄԱԿ-ի հայաստանյան գրասենյակն իր աշխատակիցներին ներքին կարգով մեյլով կոչ է արել խուսափել «Սուրմալու» առևտրի կենտրոնի տարածքում գտնվելուց։ Նյութում նաև նշվում էր, թե օգոստոսի 3-ին ԱՄՆ դեսպանատունն իր աշխատակիցներին ծանուցել էր Հայաստանում հնարավոր ահաբեկչության մասի

Այս երկու ապատեղեկատվություններին անդրադարձել են media.am-ի մեր գործընկերները։ 

Նարեկ Մարտիրոսյան