Վարչապետի հետաքրքիր պատկերացումները ակցիզային հարկի մասին

Խոսելով վերջին ամիսներին Հայաստանում արձանագրված բարձր գնաճի մասին՝ վարչապետ Կարեն Կարապետյանը ուշագրավ մի հայտարարություն է արել։

ԱԺ «Ելք» խմբակցության պատգամավոր Արարատ Միրզոյանի կարագի գնի բարձրացման մասին հարցին ի պատասխան վարչապետն ասաց, որ դա կապված է միջազգային շուկաներում արձանագրված գնաճի հետ, և որ Կառավարությունը իրավունք չունի ներգործություն ունենալ ապրանքների գնագոյացման վրա։

Այնուհետև, Միրզոյանի ակցիզային հարկի ավելացման մասին հարցին վարչապետը արձագանքեց, «ակցիզային հարկը, որ ավելացրել ենք, մենք ունենք ալտերնատիվ կարագի մուտք, որը առանց ակցիզի է [․․․] մենք ունենք բազմաթիվ խողովակներ, որոնցով որ կարող ենք բերել։ Կարագի ակցիզային հարկը Նոր Զելանդիայինը բարձրացել է, Բելառուսինը, Ռուսաստանինը՝ չի բարձրացել»։

Նշենք, որ ուսումնասիրելով միջազգային շուկաներում կարագի գնի տատանումները՝ կարող ենք փաստել, որ աճ իրոք արձանագրվել է։ Սակայն վարչապետի հայտարարությունը՝ կապված կարագի ակցիզային հարկի բարձրացման հետ, իրականությանը չի համապատասխանում այն պարզ պատճառով, որ Հայաստանում կարագի ակցիզային հարկ գոյություն չունի։

Հարկային օրենսգրքի համաձայն՝ ակցիզային հարկով հարկման ենթակա ապրանքները 13-ն են՝ էթիլային սպիրտը (բացառությամբ կոնյակի սպիրտի), սպիրտային խմիչքները, գարեջուրը, գինին, ծխախոտի արտադրանքը (այդ թվում՝ ծխախոտի արդյունաբերական փոխարինիչները, սիգարները, սիգարելաները), քսայուղը, բենզինը, դիզելային վառելիքը, հում նավթը, նավթամթերքները, նավթային գազերը, գազանման այլ ածխաջրածինները (բացառությամբ սեղմված չհամարվող բնական գազի), սեղմված բնական գազը։

Ակցիզային հարկը գործիք է, որով պետությունը կառավարում է այս կամ այն ապրանքի սպառման ծավալները «արժեքի բարձրացում — սպառման նվազում» սկզբունքով: Եվ ակցիզային հարկը կիրառվում է ապրանքի վրա, անկախ նրանից այն ներմուծված է ԵԱՏՄ-ից, երրորդ երկրներից, թե արտադրված է Հայաստանում:

Այս իմաստով, եթե անգամ պետությունը որոշեր կրառել այս գործիքը՝ նվազեցնել Հայաստանում կարագի սպառման ծավալները և կարագը հարկել ակցիզով, ապա այն կտարածվեր բոլոր կարագների վրա, այդ թվում՝ բելառուսական ևռուսական: