ՀՀ Ազգային ժողովի նախագահ Ալեն Սիմոնյանը մայիսի 26-ին Լատվիա այցի ժամանակ հայտարարել էր, որ Հայաստանի «հասարակությունը Եվրամիության մաս լինելու որոշում ունի»։
«Մի քանի օր առաջ խորհրդարանում տեղի է ունեցել քննարկում հանրաքվեի մասին, որ Հայաստանը դառնա ԵՄ անդամ։ Ես կարծում եմ, որ մոտ ապագայում մենք կունենանք այդ հանրաքվեն։ Եվ ես համոզված եմ, որ մեր ժողովուրդը կասի՝ այո»,- ասել էր Ալեն Սիմոնյանը լատվիական LSM.lv հեռուստաընկերության եթերում։
Ալեն Սիմոնյանի այս դիրքորոշումը, սակայն, հակասում է ՔՊ-ում ընդհանուր տրամադրություններին, քանի որ ՔՊ խմբակցության մի քանի պատգամավորներ հայտարարել են, որ ԵՄ-ին անդամագրվելու հարցով հանրաքվե անցկացնելու որոշում ու տրամադրվածություն իշխող ուժի ներսում չկա։
Օրեր առաջ՝ հունիսի 21-ին, Ազգային ժողովում կայացած լսումների ժամանակ Եվրոպական ինտեգրման հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Արման Եղոյանն իր եզրափակիչ ելույթում հայտարարել էր, որ հանրաքվե կարող են անել երկու դեպքում. եթե կա իրավական պարտավորվածություն և՝ քաղաքական նկատառումներով: Երկու դեպքում էլ, ըստ Եղոյանի, ներկայումս հանրաքվե անցկացնելու կարիք չկա:
«Առաջին (նկատի ունի իրավական պարտավորվածությունը-հեղ․) իրավիճակը մեզ մոտ չկա, քանի որ այս պահին մենք իրավական պարտավորվածություն չունենք նման բան անելու: Այդ պարտավորվածությունը կարող էր լինել այն ժամանակ, երբ ՀՀ-ն դիմեր ԵՄ-ին անդամակցության համար, հարցը քննարկվեր, անցներ բոլոր փուլերը, ստանար թեկնածուի կարգավիճակ, և երբ գար պահը ԵՄ անդամ դառնալու, ահա այդ պահին պետք է հաջորդի հանրաքվե»,- ասել էր Եղոյանը:
Իսկ հանրաքվե անցկացնելու քաղաքական դրդապատճառ, ըստ Եղոյանի, կարող է լինել այն ժամանակ, երբ իշխանությունը որևէ հարցում զգում է ժողովրդի ավելի ամուր աջակցության կարիքը՝ ավելի վստահ գործելու համար: Ըստ Եղոյանի, դրա կարիքը նույնպես չկա, քանի որ «ՀՀ կառավարությունը, իշխող մեծամասնությունը շատ լավ գիտի ժողովրդի տրամադրվածությունը»:
Ազգային ժողովի «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության քարտուղար Արթուր Հովհաննիսյանը factor.am-ի եթերում հայտարարել էր, որ ԵՄ-ին անդամակցելու հարցով հանրաքվե անցկացնելու անհրաժեշտություն չկա․ «Մենք ունենք դիրքորոշում դեպի Եվրոպա գնալու: Թե որ փուլում ինչ գործողություն կանենք, դա պետք է բխեցնենք ՀՀ պետական շահից: Առաջին հերթին առաջնորդվենք չվնասելու սկզբունքով: Ես գիտեմ նաև, որ մեր հանրության շրջանում կան շատ սուր էմոցիաներ՝ տարբեր արտաքին քաղաքական հարցերի հետ կապված: Այս էմոցիաները չպետք է մեզ դրդեն կտրուկ գործողությունների և գործողությունների, որոնք կարող է վնասեն ՀՀ պետական շահին: Մենք այս ամենը հաշվի ենք առնում: Ես կարծում եմ, որ հանրաքվեի անհրաժեշտություն չկա: Այն իմաստով, որ վարչապետի ելույթը Եվրոպական խորհրդարանում և դրանից հետո բոլոր քաղաքական հայտարարությունները երկրի ներսում և դրսում չեն արժանացել էական բացասական արձագանքի: Այլ ընդհակառակը, արժանացել են առերևույթ դրական արձագանքի, ինչը թույլ է տալիս մեզ արձանագրել, որ մեր հանրությունը կիսում է մեր այդ հայտարարությունները՝ կապված եվրաինտեգրման հետ»:
Ազգային ժողովի նախագահ Ալեն Սիմոնյանի՝ Լատվիա կատարած այցից մեկ օր առաջ ԱԺ պատգամավոր Անդրանիկ Քոչարյանը, միանշանակ դեմ չարտահայտվելով հանրաքվե անցկացնելուն, «Առաջին ալիքի» եթերում միաժամանակ ասել էր, որ Հայաստանը չպետք է մոռանա իր՝ ԵԱՏՄ անդամակցության մասին, որտեղ այն ունի «շատ մեծ տնտեսական հետաքրքրություններ»։
«Մենք պառլամենտական երկիր ենք, և լսումները առաջին քայլերից մեկն են, որտեղ տեսակետներ պետք է հնչեն և լինի բանավեճ: Բանավեճի ընթացքում պետք է հստակ ուրվագծվեն այն ճանապարհները, որը մեր երկիրը դարձնում է ավելի անվտանգ: Բայց մենք չպետք է մոռանանք, որ ԵԱՏՄ անդամ ենք, և այնտեղ մենք ունենք նաև շատ մեծ հետաքրքրություններ տնտեսական առումով: Էլ չեմ ասում, որ այդ հետաքրքրությունները չպետք է խանգարեն մեր՝ Եվրամիության անդամ պետությունների հետ համագործակցությունը ավելի կայուն ու ամուր դարձնելուն»,- ասել էր Քոչարյանը:
Նա միաժամանակ նշել էր, որ 44-օրյա պատերազմից հետո ժողովրդի մեծամասնությունը կարող է և հանրաքվեի միջոցով ընտրել այլ ուղղություն, բայց դա անելուց առաջ պետք է գիտակցի, թե «ինչ ռիսկեր կարող են առաջանալ»։
ՔՊ-ականների այս դիրքորոշումն ամբողջացրել է ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը՝ հուլիսի 1-ին «Ժողովրդավարության հայկական 3-րդ ֆորումի» ժամանակ հայտարարելով, որ Եվրամիության անդամակցության հայտ ներկայացնելու հարցով հանրաքվե չի իրականացվի:
«Եվրոպայի խորհրդի ամբիոնից հանդես գալով՝ ես հայտարարել եմ, որ Հայաստանի Հանրապետությունը պատրաստ է լինել ԵՄ-ին այնքան մոտ, ինչքան ԵՄ-ն դա հնարավոր կհամարի: Եթե ես իմանայի, որ Հայաստանի հանրապետության ժողովուրդը այդ գաղափարին չի աջակցում, նման հայտարարություն չէի անի: Ես իրավասու եմ ներկայացնել ՀՀ ժողովրդին, գիտեմ ՀՀ ժողովրդի կարծիքը»,- ասել է Նիկոլ Փաշինյանը:
Կառավարող ուժի ղեկավարի այս հայտարարությունից հետո միայն ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանը սրբագրեց լատվիական լրատվամիջոցին տված հարցազրույցում իր հայտարարությունը։ «Հնչածն Ալեն Սիմոնյանի անձնական դիրքորոշումն է, ԵՄ-ին անդամակցելու հարցով հանրաքվե անցկացնելու վերաբերյալ քաղաքական որոշում այս պահին չկա»,- հայտարարեց Սիմոնյանի օգնականը։
Այսպիսով, «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության ներսում ԵՄ-ին անդամակցելու հարցի շուրջ հանրաքվե անցկացնելու մասին կարծիքներն ու դիրքորոշումները միանշանակ չեն․ մի կողմից վարչապետ Փաշինյանը, ՔՊ պատգամավորների մի մասը դեմ կամ ոչ միանշանակ են արտահայտվում ՀՀ-ի՝ ԵՄ անդամակցության հայտ ներկայացնելու հանրաքվեի անցկացմանը, մյուս կողմից ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանը ԵՄ անդամ երկրում հայտարարում է, որ մոտ ապագայում այդ հարցով կանցկացվի հանրաքվե:
Ալյոնա Հայրապետյան