Պետական պարտքի կանխատեսման ու իրականության տարամիտումը

2011թվականին այն ժամանակվա ֆինանսների նախարար Վաչե Գաբրիելյանը լրագրողների հետ հանդիպմանը, խոսելով ՀՀ պետական պարտքի մասին ասել է, «2011 թվականին մենք ենթադրում ենք, որ դա կլինի նույն չափի վրա, այսինքն` մենք 2011 եւ 2012 թվականներին կունենանք նույն «համախառն պարտք — ՀՆԱ» հարաբերակցությունը, չենք մոտենա օրենքով սահմանափակված սահմանին, եւ պարտքի բեռը արդեն 2013 թվականից կսկսի նվազել»:

Իրականությունը

Ի հեճուկս Վաչե Գաբրիելյանի 2011թ․-ի կանխատեսումների, պետական պարտքը ոչ միայն չսկսեց նվազել, այլ սկսեց աճել՝ 2010թ․-ի 3 միլիարդ 795 միլիոն դոլարից 2014թ․-ին այն հասավ մինչև 4,4 միլիարդի ։

«Համախառն պարտք — ՀՆԱ» հարաբերակցությունը 2010-ից հետո նույնպես սահուն աճել է, ոչ թե մնացել նույնը և ապա նվազել։ Ըստ արժույթի միջազգային հիմնադրամի կանխատեսումների այս հարաբերակցությունը շարունակելու է աճել նաև ապագայում։

ՀՀ պետական պարտքի աճը չափազանց մտահոգիչ է նաև, քանի որ պարտքի հսկայական մասը ոչ թե ներքին այլ երկրի արտաքին  պարտքն է։ Ի տարբերություն համադրելի միջազգային վարկանիշ ունեցող երկրների՝ ՀՀ կառա­վա­րության արտաքին պարտքի կշիռը բավականին մեծ է:

ՀՀ կառավարության արտաքին պարտքի կշիռը ընդհանուր պետական պարտքի մեջ  2015թ. տարեվերջի դրությամբ կազմել է 83․5%, երբ Վրաստանում այն կազմել է 78․5%, Մակեդոնիայում 61%, Ալբանիայում 41%, իսկ ահա Մոլդովայում ընդամենը 16%։

Կանխատեսվում է, որ 2017-2019թթ. ընթացքում յուրաքանչյուր տարվա վերջին ՀՀ կառավարության պարտք / նախորդ տարվա ՀՆԱ ցուցանիշը գերազանցելու է 50%-ը, ուստի, համաձայն «Պետական պարտքի մասին» ՀՀ օրենքի 5-րդ հոդվածի 7-րդ կետի, 2018թ-ից սկսած յուրաքանչյուր տարվա պետական բյուջեի դեֆիցիտը չպիտի գերազանցի ՀՆԱ-ի վերջին երեք տարիների ծավալների միջին ցուցանիշի 3 տոկոսը:

*2016թ․-ի համար գրված է արտաքին պարտքը սեպտեմբերի դրությամբ