ՓԱՍՏԱՉԱՓ
Խոշորացույց
Թիվ-թվանք
Տեսանյութեր
հյ
en
ру
«Փաստերի ստուգման հարթակը» ներկայացնում է վերջին օրերի ընթացքում տարածաշրջանի և միջազգային փաստեր ստուգողների ուշագրավ բացահայտումները:
Տարածաշրջան
Վրացական factcheck.ge-ն անդրադարձել է «Ալտ-ինֆո» հեռուստաընկերությամբ և հետագայում նաև սոցցանցերում տարածված պնդմանը, թե COVID-19-ի դեմ պատվաստանյութերը ոչնչացնում են իմունիտետը՝ առաջացնելով իմունային անբավարարություն, ՁԻԱՀ, քաղցկեղ և այլն: Վրաստանցի փաստեր ստուգողներն ուսումնասիրել են այդ պնդումը և եզրակացրել, որ այն կեղծ է և չհիմնավորված: «Անկախ կազմակերպությունների համաձայն՝ չկա որևէ ապացույց, որ պատվաստանյութերը քաղցկեղի կամ ՁԻԱՀ/ՄԻԱՎ-ի պատճառ են դառնում: Ավելին՝ չկա որևէ ապացույց, որ պատվաստանյութերը ոչնչացնում կամ թուլացնում են իմունային համակարգը: COVID-19 պատվաստանյութի կլինիկական փորձարկումները և հետպատվաստումային տվյալները ցույց են տալիս, որ հաստատված պատվաստանյութերը քաղցկեղի կամ ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ի զարգացման բարձր ռիսկ չունեն»,- գրել է կայքը:
Ադրբեջանական Fakt Yoxla-ն ուսումնասիրել է Demokrat.az կայքի պնդումը, թե Ադրբեջանի մշակույթի նախարար Անար Քարիմովը սխալմամբ լուսանկարվել է Մալդիվների դրոշի առաջ: Ադրբեջանցի փաստերի ստուգողները պարզել են, որ 2021 թվականին ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի 76-րդ նստաշրջանի նախագահ է ընտրվել Մալդիվների Հանրապետության ներկայացուցիչ Աբդուլլահ Շահիդը։ Այդ պատճառով նախագահի գրասենյակում ցուցադրվում է թե՛ Մալդիվների, թե՛ ՄԱԿ-ի դրոշը: Fakt Yoxla-ն եզրակացրել է, որ կեղծ են այն պնդումները, թե Ադրբեջանի մշակույթի նախարարը շփոթել է Ադրբեջանի և Մալդիվների դրոշները։
Ուկրաինական VOXcheck-ն ուսումնասիրել է համացանցում տարածված լուսանկարները և տեսանյութերը, որոնցում իբր պատկերված է ուկրաինացի ռազմագերիների շքերթը Ռոստովում: Տեսանյութում 2014 թվականին գերեվարված ուկրաինացի զինծառայողների շքերթն է Դոնեցկում։ Yandex Images հարթակում որոնման արդյունքները ցույց են տվել, որ տեսանյութը տարածվել է 2014 թվականից։
Միջազգային
Ամերիկյան Snopes-ը ստուգել է, թե արդյո՞ք ամերիկացի գործարար Իլոն Մասկին վերագրվող «Ատում եմ, երբ կրթությունը շփոթում են խելքի հետ» խոսքերը պատկանում են նրան: Կայքը եզրակացրել է, որ թեև հնարավոր է, որ Մասկը կարող է համաձայնվել այդ տեսակետի հետ, սակայն որևէ հիմք չկա կարծելու, որ նա երբևէ ասել կամ գրել է այդ բառերը, քանի որ նույն մեջբերումը վերագրվել է շատ այլ մարդկանց ևս:
Համացանցում ակտիվորեն հետևում են ամերիկացի հայտնի դերասան Ջոնի Դեպի և նրա նախկին կին Էմբեր Հերդի դատավարությանը: Վերջին օրերին սոցցանցերում տարածվեցին տեսանյութեր, ըստ որոնց՝ Հերդը կոկաին է օգտագործում հենց դատարանում: Snopes-ը և Politifact-ը ստուգել են տեսանյութը և եզրակացրել, որ որևէ ապացույց չկա, որ Էմբեր Հերդը կոկաին է օգտագործել: Ավելին՝ Politifact-ը նշել է, որ տեղեկությունը համապատասխանում է սոցցանցերում տարածված տրամադրություններին, որոնք հակված են մեղադրելու Հերդին:
Ամփոփեց Լուսինե Ոսկանյանը
