«Փաստերի ստուգման հարթակը» ներկայացնում է վերջին օրերի ընթացքում տարածաշրջանի և միջազգային փաստեր ստուգողների ուշագրավ բացահայտումները:
Տարածաշրջան
Վրաստանյան Factcheck.ge-ն ստուգել է Ֆեյսբուքի վրացական տիրույթում տարածված պնդումը, թե Pfizer պատվաստանյութի փորձարկման փուլում պատվաստված հղիների 44%-ը կորցրել է պտուղը, ինչպես, իբր, նկարագրված է ԱՄՆ սննդի և դեղերի վարչության փաստաթղթերում:
Վրաստանցի փաստեր ստուգողները պարզել են, որ պնդումը ապատեղեկատվություն է և որևէ ապացույց չունի։ ԱՄՆ հիվանդությունների կանխարգելման և վերահսկման կենտրոնը (CDC), ինչպես նաև մայրական առողջության ու մանկաբուժության մասնագետները հղիներին խորհուրդ են տալիս պատվաստել: Ըստ CDC-ի՝ գիտական ապացույցները ցույց են տալիս, որ հղիության ընթացքում COVID-19-ի դեմ պատվաստվելու առավելությունները գերազանցում են ցանկացած հայտնի կամ հնարավոր ռիսկը: CDC-ն վկայակոչում է ուսումնասիրությունները, որոնք ցույց են տալիս, որ պատվաստանյութն արդյունավետ է հղի կանանց համար և որ մայրերին կամ նրանց երեխաներին վնաս պատճառելու վտանգ չկա:
Ղազախստանյան Factcheck.kz-ը գրել է, որ ռուսական մի շարք լրատվամիջոցներում և Telegram ալիքներում տարածվել են գրառումներ, որոնցում, հղում անելով գերմանական Die Welt հրատարակությանը, հաղորդվում էր, որ «Գերմանիայում ուսուցիչների պակասը սրվել է ուկրաինացի փախստականների հոսքի պատճառով»: Սակայն ղազախստանցի փաստեր ստուգողները պարզել են, որ Die Welt-ի բնօրինակ հոդվածում իրականում ասվում է, որ Ուկրաինայի դպրոցականները գերմանական հասարակությանը ինտեգրվելու լավ հնարավորություններ ունեն. նրանց գիտելիքներն ու կարողությունները բավարար մակարդակի վրա են, սակայն երկար տարիներ գոյություն ունեցող ուսուցիչների պակասը կարող է խանգարել ուկրաինացի դպրոցականներին գերմաներեն սովորել և ստանալ համարժեք օգնություն: Փախստականների հոսքի պատճառով դասախոսական կազմի պակասի «սրացման» մասին խոսք չկա։
Ռուսական Проверено-ն ստուգել է տարածված կարծիքը, թե միկրոալիքային վառարանում սննդի պատրաստումն այն դարձնում է քաղցկեղածին: Փաստեր ստուգողները պարզել են, որ ճիշտ կիրառման դեպքում միկրոալիքային վառարանը լիովին անվտանգ կենցաղային սարք է: Դրա մեջ եփված մթերքները նույնիսկ ավելի շատ սննդարար նյութեր են պահպանում, քան խաշածները։ Միկրոալիքային վառարանն ուտելիքը չի լրացնում քաղցկեղածին հատկություններով ու չի փոխում նրանց ԴՆԹ-ն: Միևնույն ժամանակ, կարևոր է պահպանել պատրաստման տեխնիկան, մասնավորապես, օգտագործել միայն միկրոալիքային վառարանների համար նախատեսված ուտեստներ։
Աշխարհ
Բրիտանական Reuters-ը ստուգել է ֆեյսբուքյան օգտատիրոջ պնդումը, թե Օմիկրոն նշանակում է «գոյություն չունեցող». «Օմիկրոն- > Օ միկրոն -> 0/զրո միկրոն = գոյություն չունեցող: Ճշմարտությունը հաճախ մեր աչքի առաջ է»: Սակայն իրականում SARS-CoV-2 վիրուսի տարբերակներն անվանվել են հունական այբուբենի տառերով, և ոչ մի ապացույց չկա, որ Omicron տարբերակը գաղտնի անուն է, որը նշանակում է «գոյություն չունեցող»:
Ամերիկյան Snopes-ն ուսումնասիրել է տեղեկությունները, թե 2022 թվականի օգոստոսին Աննա Ֆրանկի «Երիտասարդ աղջկա օրագիրը» և Աստվածաշունչն արգելվել են Տեխասի Քելլերի անկախ դպրոցական շրջանի կողմից: Սակայն իրականում, նախկինում հաստատված տասնյակ գրքեր՝ ներառյալ Աստվածաշունչը և Աննա Ֆրանկի օրագիրը, ժամանակավորապես հեռացվել են դպրոցի գրադարակներից վերանայման համար՝ նոր ընդունված քաղաքականության և չափանիշների պատճառով: Այնուամենայնիվ, դա «արգելք» չէ, և շրջանի տեսուչն ասել է, որ եթե նոր չափանիշները հաստատվեն, դրանք «շատ շուտով» կվերադարձվեն դպրոցներ:
Ամփոփեց Լուսինե Ոսկանյանը