ՓԱՍՏԱՉԱՓ
Խոշորացույց
Թիվ-թվանք
Տեսանյութեր
հյ
en
ру
«Փաստերի ստուգման հարթակը» ներկայացնում է վերջին օրերի ընթացքում տարածաշրջանի և միջազգային փաստեր ստուգողների ուշագրավ բացահայտումները:
Տարածաշրջան
Վրաստանյան factcheck.ge-ն ստուգել է ֆեյսբուքյան օգտատերերից մեկի գրառումը, ըստ որի՝ Բրազիլիայում անկարգություններին մասնակցելու համար ձերբակալված ցուցարարներին պահում են բանտախցերում և ստիպում պատվաստվել ընդդեմ COVID-19-ի։ Սակայն այս տեղեկությունը չի համապատասխանում իրականությանը. 904 բերման ենթարկվածներից միայն 134-ն են պատվաստվել կորոնավիրուսի դեմ:
Ղազախստանյան factcheck.kz-ն ուսումնասիրել է համացանցում տարածված պնդումները, թե երկաթգծի կայարաններում Bluetooth ականջակալներ օգտագործելու դեպքում մարդը կարող է էլեկտրահարվել: Որպես ապացույց՝ բերվում է մի տեսանյութ, որում տեղի է ունենում բռնկում և կայանում կանգնած տղամարդն ընկնում է: Տեսանյութը, ինչպես պարզել են փաստեր ստուգողները, կեղծ չէ, բայց Bluetooth ականջակալները կապ չունեն կատարվածի հետ։ Ըստ հնդկական լրատվամիջոցների՝ բարձր լարման լարն ընկել էր մարդու վրա: Միջադեպը տեղի էր ունեցել Արևմտյան Բենգալիայի (Հնդկաստան) երկաթուղային կայարաններից մեկում։ Տուժածը ողջ է մնացել։
Ռուսաստանյան provereno.media-ն ստուգել է համացանցի ռուսական հարթակներում քննարկվող պնդումները, թե 1990 թ.-ին ՄԱԿ-ի հակաիրաքյան պատժամիջոցների պատճառով մահացել է 500 հազար իրաքցի երեխա: Ռուսաստանցի փաստեր ստուգողները պարզել են, որ տեղեկությունը սխալ է: ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի զեկույցներից մեկում օգտագործված մանկական մահացության վիճակագրությունը կոպտորեն ուռճացվել է Իրաքի կառավարության կողմից՝ պատժամիջոցների կողմնակիցներին վարկաբեկելու նպատակով: Իսկ 1990-ականներին երեխաների մահվան դեպքերի աննշան աճը մասամբ պայմանավորված էր պատերազմով, երկրի հյուսիսում քուրդ բնակչության բռնաճնշումներով և Սադամ Հուսեյնի բռնապետական ռեժիմի պատճառած մարդասիրական ճգնաժամով:
Աշխարհ
Բրիտանական Reuters-ի փաստեր ստուգողների թիմը ստուգել է BBC-ի հարցազրույցներից մեկը, որի ընթացքում սրտաբան Ասիմ Մալոտրան հայտարարել է, որ ՌՆԹ պատվաստանյութերի կիրառությունը պետք է դադարեցվի, քանի որ դրա պատճառով գրանցվել են սրտանոթային հիվանդությունների հետևանքով առաջացած մահեր: Սակայն իրականում այդ պնդումը սխալ է: Մասնագետներն ասում են, որ համաճարակի սկզբից ի վեր գրանցված սրտանոթային հիվանդություններից մահացության 30,000 դեպքերը պայմանավորված են COVID-19 վարակի և առողջապահական ծառայությունների հետ կապված խնդիրների հետ:
Ամերիկյան Politifact-ն ուսումնասիրել է սոցիալական ցանցերում տարածված գրառումները, ըստ որոնց՝ կլիմայի փոփոխությունը բնական երևույթ է, որը տեղի է ունեցել պատմության ողջ ընթացքում՝ սկսած նախապատմական շրջանից: Թեև հետազոտությունները ցույց են տվել, որ նախկինում տեղի է ունեցել Երկրի կլիմայի փոփոխություն, գիտնականները եկել են այն եզրակացության, որ ներկայում մոլորակի կլիմայի փոփոխությունները չափազանց կտրուկ են և բնական պատճառներով չեն պայմանավորված: Մարդու գործունեության հետևանքով մթնոլորտ արտանետված ջերմոցային գազերն են կլիմայի փոփոխության հանգեցրել:
Ամփոփեց Լուսինե Ոսկանյանը
