Կրոնական կազմակերպություններն անջատ են պետությունից. Սահմանադրություն

Օրերս զինված ուժերի հոգևոր առաջնորդության հիմնադրման 20-րդ տարեդարձի   կապակցությամբ ՀՀ պաշտպանության նախարար Վիգեն Սարգսյանը ուշագրավ հայտարարությամբ հանդես եկավ պետության և եկեղեցու կապի մասին: Մասնավորապես, նախարար Սարգսյանը նշեց. «Եկեղեցին չի կարող անջատ լինել ոչ պետությունից, ոչ բանակից։ Դա ամրագրված է մեր Սահմանադրության, օրենսդրության և ամենակարևորը` յուրաքանչյուր հայի սրտի մեջ։ Մարտի դաշտը մեզ համար առնչվել է նաև այն հոգևորականների հետ, որոնք երբեք հետ չեն մնացել և հաճախ առաջնորդել են հայկական զորքերը։

Գարեգին Առաջին վեհափառի օրոք հիմնադրվեց և Գարեգին Երկրորդ ամենայն հայոց կաթողիկոսի օրհնությամբ ամրանում է հոգևոր առաջնորդությունը զինված ուժերում։ Դա այն ուժն է, որը պետք է մեր բանակը դարձնի յուրահատուկ, դա այն ուժն է, որը պետք է ազգային ոգի և նոր միջավայր ձևավորելու կարևոր միջոց դառնա մեր զինված ուժերում»:

Նախքան այս հայտարարությանն անդրադառնալը, նշենք, որ վերջին շրջանում տարբեր առիթներով պաշտոնյաներն ու ԱԺ պատգամավորները հաճախ են հղում անում պետություն-եկեղեցի կապին և այս մասով Վիգեն Սարգսյանը միակը չէ։

Սակայն մի կողմ թողնելով պետություն-եկեղեցի կամ զինված ուժեր-եկեղեցի կապի արդյունավետության քննարկումը՝ փորձենք գալ Հայաստանի «մայր իրավական ակտ» համարվող Սահմանադրությանը և տեսնենք, թե ինչ կապ է նախատեսված եկեղեցու և պետության միջև։

Այսպիսով, 2015 թվականի փոփոխություններով, Սահմանադրությունը 17-րդ և 18-րդ հոդվածներով ամրագրում է․

«Հոդված 17. Պետությունը և կրոնական կազմակերպությունները

1. Հայաստանի Հանրապետությունում երաշխավորվում է կրոնական կազմակերպությունների գործունեության ազատությունը:
2. Կրոնական կազմակերպություններն անջատ են պետությունից:

Հոդված 18. Հայաստանյայց առաքելական սուրբ եկեղեցին

1. Հայաստանի Հանրապետությունը ճանաչում է Հայաստանյայց առաքելական սուրբ եկեղեցու՝ որպես ազգային եկեղեցու բացառիկ առաքելությունը հայ ժողովրդի հոգևոր կյանքում, նրա ազգային մշակույթի զարգացման և ազգային ինքնության պահպանման գործում:
2. Հայաստանի Հանրապետության և Հայաստանյայց առաքելական սուրբ եկեղեցու հարաբերությունները կարող են կարգավորվել օրենքով:»

Ըստ այդմ, դժվար չէ գլխի ընկնել, որ ըստ Սահմանադրության Հայաստանյայց առաքելական սուրբ եկեղեցին, որպես կրոնական կազմակերպություն պետությունից անջատ է՝ անկախ հայ ժողովրդի հոգևոր կյանքում ազգային, մշակույթի զարգացման և ազգային ինքնության պահպանման գործում կատարած իր առաքելությունից:

Այնինչ, Վիգեն Սարգսյանը (և ոչ միայն) փորձում է այն, ինչ իր կարծիքով ամրագրված է յուրաքանչյուր հայի սրտի մեջ, ներկայացնել նաև որպես Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրության, օրենսդրության պահանջ, ինչը զուտ հեռետորական հնարք է և, ինչպես արդեն նշեցինք, իրականության հետ բացարձակ կապ չունի։