Կրեմլի քարոզչական TV-ն Հայաստանին մեղադրել է Նոյեմբերի 9-ը չկատարելու մեջ՝ արդարացնելով Բաքվի գործողությունները

Ռուսաստանյան քարոզչական НТВ հեռուստաալիքը, ապրիլի 24-ի լուրերի թողարկման ընթացքում անդրադառնալով Ադրբեջանի կողմից Լաչինի միջանցքում անցակետի տեղադրմանը, հայկական կողմին մեղադրել է 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության պարտավորությունները չկատարելու մեջ։ 

Լաչինի միջանցքում՝ Հակարի գետի կամրջի մոտ, ադրբեջանական կողմն անցակետ է տեղադրել ապրիլի 23-ից՝ պնդելով, թե ռուսական խաղաղապահ զորախմբի հրամանատարությունը և թուրք-ռուսական համատեղ մոնիթորինգի կենտրոնը տեղեկացված են այդ մասին:

«Կա բավականին հստակ խաղաղության համաձայնագիր՝ ստորագրված Ռուսաստանի, Ադրբեջանի և Հայաստանի ղեկավարների կողմից, որտեղ լուծված են բոլոր փոխադարձ տարածքային վեճերը՝ ով, երբ և որտեղից է հեռանում։ Եվ եթե Երևանը հետևեր դրանց աստիճանաբար և հստակորեն, չէր լինի անհրաժեշտություն խաղաղության նոր հրավերների համար, որոնք ավելի շատ կապիտուլյացիա են հիշեցնում»,-  հեռուստառեպորտաժի ընթացքում ասել է լրագրողը։

«Փաստերի ստուգման հարթակը» ստուգեց ռուսաստանյան քարոզչական ռեսուրսի պնդումները՝ պարզելու դրանց հիմնավոր լինելը։  

Նոյեմբերի 9-ի հայտարարությունը․ ով, երբ ու ինչպես է խախտել այն 

9 կետից բաղկացած նոյեմբերի 9-ի փաստաթուղթը մեծ մասամբ խախտվել է Ադրբեջանի, ապա նաև Ռուսաստանի կողմից․ դրա ստորագրումից մոտ երեք տարի անց ամբողջությամբ կատարվել են միայն հայկական կողմի վրա դրված պարտավորությունները։ 

Ադրբեջանը գրեթե չի կատարել պայմանագրով իր վրա դրված պարտավորությունները՝ խախտելով համաձայնագրի 9 կետից 5-ը․ այսպես, փաստաթղթի 1-ին կետով հակամարտության գոտում պետք է հաստատվեր ամբողջական հրադադար և ավարտվեին բոլոր ռազմական գործողությունները, իսկ կողմերը պետք է կանգ առնեին այն դիրքերում, որտեղ այդ պահին գտնվում էին։ 

Իրականում, սակայն  փաստաթղթի ստորագրումից հետո՝ դեկտեմբեր ամսին, Ադրբեջանը գրավել է Հադրութի շրջանի Հին Թաղեր ու Խծաբերդ գյուղերը, իսկ 2022-ի մարտին Փառուխ գյուղը՝ հարակից բարձունքով հանդերձ: Ադրբեջանը գրեթե ամենօրյա ռեժիմով խախտում է նաև հրադադարի ռեժիմը՝ թիրախավորելով քաղաքացիական բնակչությանը։ 

Ադրբեջանը խախտել է նաև հայտարարության 6-րդ կետը․ դրանով Լաչինի միջանցքը, ունենալով 5 կիլոմետր լայնություն, պետք է ապահովեր Լեռնային Ղարաբաղի կապը Հայաստանի հետ և գտնվեր ռուս խաղաղապահների վերահսկողության տակ, իսկ Ադրբեջանն էլ պետք է ապահովեր դրա անխափան աշխատանքը: Սակայն Լաչինի միջանցքը 2022 թվականի դեկտեմբերի 12-ից փակ է, իսկ ապրիլի 23-ից միջանցքի սկզբնամասում անցակետ է տեղադրվել։ 

Սա, փաստացի, եռակողմ հայտարարության 6-րդ կետի խախտում է ինչպես Ադրբեջանի, այնպես էլ Ռուսաստանի կողմից:

Հայտարարության 7-րդ կետը, ըստ որի՝ ներքին տեղահանված անձինք և փախստականները ՄԱԿ-ի փախստականների հարցերով գերագույն հանձնակատարի գրասենյակի վերահսկողության ներքո պետք է վերադառնան Լեռնային Ղարաբաղի տարածք և հարակից շրջաններ, չի կատարվել ադրբեջանական կողմի պատճառով, քանի որ Ադրբեջանն առհասարակ խոչընդոտում է ՄԱԿ-ի կառույցների աշխատանքը Լեռնային Ղարաբաղում: Փոխարենը, Ադրբեջանն արդեն սկսել է իր վերահսկողության տակ անցած նախկին ԼՂԻՄ բնակավայրերի բնակեցումը՝ շրջանցելով նախատեսված ընթացակարգը։  

Ադրբեջանը շարունակում է խախտել եռակողմ հայտարարության նաև 8-րդ կետը, որով պետք է տեղի ունենար ռազմագերիների, պատանդների և պահվող այլ անձանց ու մահացածների մարմինների փոխանակում: Այս կետն ամբողջությամբ կատարել է հայկական կողմը, այնինչ Ադրբեջանը դեռ չի վերադարձրել իր մոտ պահվող բոլոր հայ գերիներին:

Եռակողմ հայտարարության կատարված ու չկատարված դրույթներին ավելի մանրամասն կարող եք ծանոթանալ «Իրազեկ քաղաքացիների միավորում» ՀԿ-ի ամփոփման մեջ։  

Քարոզչական ռեսուրսի լրագրողը խեղաթյուրում է իրականությունը 

НТВ հեռուստաալիքի լրագրողն իր ռեպորտաժում ոչ միայն շրջանցում է Մոսկվայի ու Բաքվի կողմից նոյեմբերի 9-ի փաստաթղթի շարունակական խախտումների ու պարտավորությունների չկատարման փաստը, այլև ՀՀ-ին է մեղադրում պարտավորությունները չկատարելու մեջ՝ այդպես էլ չմասնավորեցնելով, թե փաստաթղթով ստանձնած այդ որ պարտավորությունն է, որ չի կատարել կամ խախտել է Երևանը։ 

Հատկանշական է նաև, որ քարոզչական ռեսուրսի լրագրողն անգամ չի հիշատակում սեփական երկրի՝ ՌԴ պաշտպանության նախարարության պաշտոնական տեղեկագիրը, որում նշվում է, որ Ադրբեջանի վերջին գործողությունները Լաչինի միջանցքում «միակողմանի և չհամաձայնեցված» են։ 

Այսպիսով, ռուսաստանցի լրագրողը խեղաթյուրում է Լեռնային Ղարաբաղի շուրջ ստեղծված իրավիճակի պատկերը՝ չհիշատակելով Ռուսաստանի ստանձնած պարտավորությունների չկատարման և Ադրբեջանի կոպիտ խախտումների մասին։ Միևնույն ժամանակ, հայկական կողմի վրա է դնում փաստաթղթով ստանձնած պարտավորությունների չկատարման մեղքը՝ այդպես էլ չհստակեցնելով, թե  մասնավորապես դրա որ կետն է խախտվել ՀՀ-ի կողմից։ 

Նանե Մանասյան