Ով է առաջինը ԼՂ-ն Ադրբեջանի մաս ճանաչել․ Զոհրաբյանը նենգափոխում է ՀՀ ու ՌԴ ղեկավարների խոսքերի քրոնիկան՝ հօգուտ Մոսկվայի

24 TV-ի՝ սեպտեմբերի 5-ին հրապարակված հարցազրույցներից մեկի ընթացքում ԱԺ նախկին պատգամավոր Նաիրա Զոհրաբյանը հայտարարել է, թե Ռուսաստանը 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությամբ Արցախում իր ստանձնած պարտավորությունները չի կատարում, քանի որ Նիկոլ Փաշինյանը 2022 թվականի հոկտեմբերի 6-ի Պրահայի հայտարարությամբ ճանաչել է Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունը։ 

Ի պատասխան հարցազրուցավար Կարպիս Փաշոյանի դիտարկմանը, որ Ռուսաստանը Արցախը ճանաչել է Ադրբեջանի մաս նախքան Պրահայի հայտարարությունը, Զոհրաբյանը հակառակն է պնդել։ 

«Ե՞րբ են իրենք ճանաչել՝ երբ որ Նիկոլ Փաշինյանը ստելով, ըստ էության, ԱԺ ամբիոնից հայտարարում է, որ միջազգային հանրությունը մեզանից պահանջում է Արցախի կարգավիճակի նշաձողն իջեցնել»,- ասել է Զոհրաբյանը։ 

Ի պատասխան, հարցազրուցավարը շեշտել է, որ ՌԴ նախագահ Պուտինը Արցախն Ադրբեջանի մաս ճանաչող հայտարարությունն արել է 2020 թվականի 44-օրյա պատերազմից անմիջապես հետո։ Սակայն Զոհրաբյանը շարունակել է պնդել, որ Պուտինից առաջ Փաշինյանն է խոսել Արցախի կարգավիճակից հրաժարվելու մասին։ 

«Պուտինից առաջ Նիկոլ Փաշինյանն ԱԺ-ում այլևս հայտարարեց, որ մեզ համար, եթե վերծանեմ իրա ասածը, կարգավիճակը մտնում ա, պատերազմից հետո դե յուրե և դե ֆակտո ստեղծված իրավիճակով թելադրված, այլևս խոսել և միայն խոսել անվտանգային ռեժիմի մասին (ԼՂ բնակչության անվտանգության և իրավունքների մասին,- խմբ․)», — ասել է Զոհրաբյանը։ 

«Փաստերի ստուգման հարթակը», ուսումնասիրելով 2020 թվականի նոյեմբերից հետո ՌԴ նախագահի և Հայաստանի վարչապետի վերոհիշյալ հայտարարությունները Արցախի մասին, պարզեց, որ Զոհրաբյանը նենգափոխում է դեպքերի ժամանակագրությունը։ 

2020 թվականի պատերազմի ավարտից հետո՝ նոյեմբերի 17-ին, հրապարակվում է  «Ռոսիա 24»-ին տված Պուտինի հարցազրույցը, որում վերջինս նշում է․ «Հայաստանը չի ճանաչել Լեռնային Ղարաբաղի հանրապետությունը, դա նշանակում է, որ թե՛ ԼՂ-ն և թե՛ հարակից 7 շրջանները հանդիսացել, հանդիսանում են Ադրբեջանի տարածքի անքակտելի մաս»։ 

Իսկ ահա Արցախի կարգավիճակի հարցում «նշաձողն իջեցնելու» մասին հայտարարությունը Նիկոլ Փաշինյանն արել է Պուտինի վերոհիշյակ հարցազրույցից ավելի քան մեկ տարի անց՝ 2022 թվականի ապրիլին 13-ին ԱԺ-ում կայացած՝ կառավարությանն հետ հարցուպատասխանի ընթացքում։ Այդ ժամանակ ՀՀ վարչապետն  ասել էր․ «Միջազգային հանրությունն ասում է` մի փոքր իջեցրեք ԼՂ կարգավիճակի հարցում ձեր նշաձողը, հակառակ դեպքում ասում է` խնդրում եմ մեզ վրա հույս չդնեք»։ 

2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարության ստորագրումից հետո առաջին անգամ Փաշինյանը ԱԺ-ում ելույթ է ունեցել նոյեմբերի 16-ին՝ Պուտինի հարցազրույցի հրապարակումից մեկ օր առաջ։ 

Այդ ընթացքում Փաշինյանը չի հայտարարել Արցախն Ադրբեջանի մաս ճանաչելու մասին, ինչպես նաև չի հայտարարել Արցախի կարգավիճակի հարցից հրաժարվելու մասին․ ավելին, պատասխանելով «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր Հովհաննես Հովհաննիսյանի հարցին, Փաշինյանը  շեշտել է, որ բանակցային գործընթացում կարգավիճակի հարցը շարունակում է կարևոր լինել հայկական կողմի համար։

Պատասխանելով ԱԺ նույն խմբակցության մեկ այլ պատգամավոր Հովհաննես Իգիթյանի հարցին՝ Փաշինյանը նշել է, որ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ձևաչափը պետք է շարունակի գործել, որպեսզի ի թիվս այլ խնդիրների լուծվի նաև Արցախի կարգավիճակի հարցը։ 

Այսպիսով, Զոհրաբյանը արդարացնում է Ռուսաստանի անգործությունը՝ նենգափոխելով  Արցախի կարգավիճակի ու տարածքային պատկանելիության մասին ՌԴ ու ՀՀ ղեկավարների հետպատերազմյան հայտարարությունների ժամանակագրությունը․ Արցախն Ադրբեջանի մաս առաջինը Պուտինն է հայտարարել՝ պատերազմից հաշված օրեր անց, ապա նոր միայն Փաշինյանը՝ 2020-ի պատերազմից ու 2022-ի սեպտեմբերյան ագրեսիայից հետո։ 

Նանե Մանասյան