Ռուսական մամուլն օրերս մեծ ակտիվությամբ տեղեկություն տարածեց, թե ռուսական խանութներում վաճառվող հայկական կոնյակի 90 տոկոսն անվտանգ չէ։ Ուսումնասիրությունը, ըստ նույն ռուսական աղբյուրների, իրականացրել են «Անտիկոնտրոֆակտ» միջազգային ասոցիացիան և Կոնյակի, սպիրտի և ալկոհոլային արտադրանք արտադրողների միությունը՝ համատեղ։
«Արարատ սարի վրա խաղող չի աճում․ 10 հայկական կոնյակից 9-ը վտանգավոր են»,- կարդում ենք «Անտիկոնտրոֆակտ» միջազգային ասոցիացիայի պաշտոնական կայքում։
Ըստ աղբյուրի, երկու ոչ կառավարական կազմակերպություններն իրականացրել են փորձնական գնում ու «մասշտաբային ուսումնասիրություն»։
«Ձեռք է բերվել կոնյակի 200 տեսակ՝ ավելի քան 20 ապրանքային նշանի 10 հայկական խոշորագույն արտադրողներից։ Դրանցից 177-ում հայտնաբերվել են խախտումներ․ սպիրտը եղել է ոչ խաղողից։ Այսպիսի խախտում մեր ասոցիացիայի գոյության երկար տարիների ընթացքում չենք տեսել»,- ասել է կազմակերպության ներկայացուցիչը՝ համաձայն այդ կազմակերպության պաշտոնական կայքի։
«Փաստերի ստուգման հարթակը» գնացել է այս հայտարարության հետքերով և փորձել պարզել՝ ինչ կազմակերպություններ են կատարել այդ ուսումնասիրությունը
«Անտիկոնտրոֆակտ» միջազգային ասոցիացիայի հիմնադիրը Ասլամբեկ Ասլախանովն է, որը մահացել է բոլորովին վերջերս՝ օգոստոսի 11-ին, 82 տարեկան հասակում։ Նա չեչեն էր, 2004-2008 թթ․ եղել էր ՌԴ նախագահի խորհրդականը, ՆԳՆ գեներալ-մայոր էր, Դումայի պատգամավոր։
2012 թվականից այս կազմակերպությունն ամենամյա միջազգային ֆորումներ է կազմակերպում։ Ավանդույթի համաձայն, ֆորումի հրավիրող կողմն այն երկիրն է, որը տվյալ տարում նախագահում է ԵԱՏՄ-ում։ Այս տարվա հունվարին մեկ տարով ԵԱՏՄ նախագահությունը ստանձնել է Հայաստանը, հետևաբար, ըստ կայքում նշվածի, «Անտիկոնտրոֆակտի» այս տարվա ֆորումը նախատեսվում է անցկացնել Հայաստանում։
«Հարցը առավել կարևոր է այն առումով, որ 2024-ին «Անտիկոնտրոֆակտ» միջազգային ֆորումը հյուրընկալելու է Հայաստանը։ Երկիրը հայտարարում է, որ ընտրել է կեղծիքի հակազդման ուղղությունը, նշանակում է, որ պետք է հատուկ ուշադրություն դարձնի արտադրանքի որակին»,- ասել է կազմակերպության գործադիր տնօրեն Քրիստինա Սկրիպնիկը։
Սակայն ուշագրավ է, որ կազմակերպության կայքի համաձայն՝ վերջին նման ֆորումը տեղի է ունեցել 2022-ին Բիշքեկում։ 2023-ի ավանդական ֆորումի մասին տեղեկություն չկա։ Պաշտոնական կայքում չկան անոնսներ նաև Հայաստանում կայանալիք ֆորումի մասին։
«Անտիկոնտրոֆակտի» անդամների թվում իրավապահ մարմինների վետերաններ են, որոնք, հավանաբար, կազմակերպությանը միացել են Ասլամբեկ Ասլախանովի՝ հիմնադիր լինելու հանգամանքով պայմանավորված, իսկ ավելի ուշ միացել են այլ ընկերություններ և կազմակերպություններ։
Ինչպես ասացինք, ըստ ռուսական աղբյուրների, «Անտիկոնտրոֆակտ» միջազգային ասոցիացիայի հետ համատեղ, ուսումնասիրությունն իրականացրել է նաև Կոնյակի, սպիրտի և ալկոհոլային արտադրանք արտադրողների միությունը։ Պարզվում է՝ այս երկու ոչ կառավարական կազմակերպությունները ղեկավարում է ՌԴ պետական Դումայի պատգամավոր, իշխող «Եդինայա Ռոսիա» կուսակցության անդամ Վլադիսլավ Ռեզնիկը։
«Մեր երկիր ներմուծվում է խմիչք՝ կոնյակ անվանումով, հիմնականում Հայաստանի Հանրապետությունից, որը 50 տոկոսից ավելի դեպքերում պարունակում է սպիտակ սպիրտ շաքարի ճակնդեղից։ Այո, հավանաբար դրանից հնարավոր չէ մեռնել, սակայն այն, որ դա կոնյակ չէ, փաստ է։ Անհրաժեշտ է նախաձեռնությամբ հանդս գալ, որ այն օտարերկրյա արտադրողները, որոնց մոտ մի քանի անգամ կեղծիք է հայտնաբերվում, երկու-երեք տարի չպետք է հնարավորություն ունենան որևէ արտադրանք ներմուծել Ռուսաստան»,- «Կոմերսանտին» ասել է իշխանական պատգամավորը։
70-ամյա Ռեզնիկը ՌԴ դումայի հարկաբյուջետային հարցերի հանձնաժողովի անդամ է։ 2018 թվականից նա գտնվում է ԱՄՆ պատժամիջոցների տակ, իսկ 2022 թվականից՝ Ուկրաինայի դեմ Ռուսաստանի սկսած պատերազմից հետո, հայտնվել է նաև ԵՄ-ի, Մեծ Բրիտանիայի ու այլ երկրների պատժամիջոցների տակ:
Նրա ղեկավարած կազմակերպությունները դիմել են ՌԴ գլխավոր դատախազություն, Դաշնային մաքսային ծառայություն և «Ռոսալկոհոլտաբակկոնտրոլին»՝ խնդրելով միջոցներ ձեռնարկել։
ՀՀ էկոնոմիկայի նախարար Գևորգ Պապոյանը, սակայն, օգոստոսի 22-ին հայտարարել է, որ Հայաստանը ՌԴ պետական մարմիններից պաշտոնապես որևէ գրություն չի ստացել արտահանվող կոնյակի որակի մասին։ «Մենք այս պահին կոնյակի և՛ արտահանման, և՛ իրացման հետ կապված որևէ խնդիր չունենք։ Որևէ ահազանգ չենք ստացել»,- ասել է նախարարը։
Հայաստանից արտահանվող կոնյակի նկատմամբ ռուսական նման ուշադրությունն առաջին անգամ չէ, ժամանակ առ ժամանակ «խիստ հսկողության» անվան տակ սահմանին ուսումնասիրություն են անցնում կոնյակ տեղափոխող բեռնատարները։ Այդուհանդերձ, մասնագետները պնդում են, որ ժամանակ առ ժամանակ կոնյակի նկատմամբ ռուսական կողմի նման վերաբերմունքը քաղաքական ճնշում է հայկական կողմի վրա։ Ի դեպ, այս տարի ռուսական ուշադրության կենտրոնում հայտնվել էր նաև 16 հայկական ընկերությունների պտուղ-բանջարեղենը։
Օրինակ, ըստ ռուսաստանցի հայտնի սոմելյե, Ալկոհոլ թորողների ազգային լիգայի տնօրեն Էրկին Տուզմուխամեդովի, վերոնշյալ հետազոտության հրապարակումը կապված է ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի՝ Ադրբեջան կատարած այցի հետ:
«Հայերը վաղուց են ստիպված ածխաջրածնային անալիզներ հանձնել, որոնց արդյունքները ցույց են տալիս, որ արտադրանքում հաճախ ոչ խաղողի սպիրտ է լինում: Այդ խնդիրը հայտնի է շատ վաղուց, դրա մասին գիտեն և հայկական, և ռուսական կողմերը: Հիմա, պարզապես, հարմար պահ էր հասունացել՝ վերքի վրա աղ ցանելու: Ազդակը հասկանալի է»,- մասնավորապես, ասել է Տուզմուխամեդովը:
Հասմիկ Համբարձումյան