Հաշմանդամություն ունեցող անձինք ամենաշատը Շիրակի մարզում են, ոչ թե Արմավիրում․ նախարարի անորոշ հիմնավորումը՝ 857 մլն դրամ ծախսելու համար

Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարար Նարեկ Մկրտչյանը նոյեմբերի 4-ին Ազգային ժողովում ոլորտին հատկացվող բյուջետային ծախսերի քննարկման ժամանակ մանիպուլացրել է հաշմանդամություն ունեցող անձանց վերաբերյալ  վիճակագրական տվյալները։  

Մասնավորապես, 2025 թվականի պետական բյուջեով «Հաշմանդամություն ունեցող անձանց սոցիալական ներառում» ծրագրի ուղղությամբ նախատեսվում է հատկացնել շուրջ 3.3 մլրդ դրամ։ Այս գումարից 857 մլն դրամ տրամադրվելու է հաշմանդամություն ունեցող անձանց համար նոր անկախ կյանքի կենտրոն կառուցելու նպատակով։ Անկախ կյանքի կենտրոնը լինելու է Արմավիրի մարզի Մեծամոր քաղաքում, այսինքն՝ այն մարզում, որտեղից հենց նախարարն է։ 

Նախարար Նարեկ Մկրտչյանը բացատրել է՝ ինչու այդ կենտրոնը կհիմնվի Արմավիրի մարզի Մեծամոր քաղաքում․ «Ինչո՞ւ Մեծամոր համայնքը, որովհետև գիտեք՝ Հայաստանի Հանրապետության բնակչության առումով ամենաշատ կենտրոնացված մարզը Արմավիրի մարզն է, և բավականին մեծ թվով հաշմանդամություն ունեցող անձինք ապրում են այդ մարզում, և ամենաքիչ ծառայություններն էլ կան հենց այդ մարզում»։

«Փաստերի ստուգման հարթակն» ուսումնասիրել է  վիճակագրական տվյալները և պարզել, որ Արմավիրի մարզն ամենևին էլ բնակչությամբ «ամենաշատ կենտրոնացված» մարզը չէ, և այդ մարզում, ի տարբերություն այլ մարզերի, հաշմանդամություն ունեցող անձինք «բավականին մեծ թիվ» չեն կազմում, ինչպես հայտարարել էր նախարարը։

Այսպես, 2022 թվականի մարդահամարի տվյալներով, Արմավիրի մարզում ապրում է 224,174 մարդ՝ ավելի քիչ, քան, օրինակ, Կոտայքի մարզում, որտեղ բնակչության թիվը, ըստ նույն տվյալների, կազմել է 242,695։ Արարատի մարզում, նկատենք, բնակչության թիվը գրեթե նույնական է Արմավիրի մարզին՝ 224,332։

Հայաստանի վիճակագրական ծառայության հրապարակած տվյալների համաձայն, 2022-ին Արմավիրի մարզում հաշվառվել է հաշմանդամություն ունեցող 13,667 բնակիչ, իսկ 2023-ի հուլիսի 1-ի դրությամբ՝ 13,314։ 

Ըստ ՎԾ տվյալների, 2022-ին հաշմանդամություն ունեցող անձինք բավական շատ են եղել Շիրակի մարզում՝ 18,716, այնուհետև՝ Լոռու մարզում՝ 18,546։ Հաշմանդամություն ունեցող անձանց ամենաշատ թվով երրորդ տեղում Գեղարքունիքի մարզն է՝ 18,415, 4-րդ տեղում՝ Արարատի մարզը՝ 18,278։ 2023 թվականի հուլիսի 1-ի դրությամբ ևս պատկերը չի փոխվել։ 

Այսինքն՝ ըստ Վիճակագրական ծառայության տվյալների, Արմավիրի մարզը հաշմանդամություն ունեցող անձանց թվով ամենացածր դիրքերում է և չի կարող համարվել տարածք, որտեղ, ինչպես նախարարն էր ասում, «բավականին մեծ թվով» հաշմանդամություն ունեցող անձինք կան։

Մյուս կողմից, նախարար Մկրտչյանն ասում է՝ Արմավիրի մարզում «ամենաքիչ ծառայությունները կան», սակայն մեր ուսումնասիրությունը ցույց է տվել, որ Արմավիրում կան շուրջ մեկ տասնյակ կազմակերպություններ, որոնք այս կամ այն կերպ ծառայություններ են մատուցում հաշմանդամություն ունեցող անձանց՝ Արմավիրի զարգացման կենտրոն, Հայ միասնության խաչ, Մայր աթոռ սուրբ էջմիածնի ու ՀԲԸՄ հայորդաց տները, «Հույսի Մեծամոր» ՀԿ-ն, որն ունի նաև հաշմանդամություն ունեցող անձանց կենտրոն, և այլն։

Այսպիսով, աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարար Նարեկ Մկրտչյանը Արմավիրի  մարզում հաշմանդամություն ունեցող անձանց քանակի վերաբերյալ մանիպուլյատիվ տվյալների հիման վրա անորոշ հիմնավորումներ է ներկայացրել՝ 857 մլն դրամով անկախ կյանքի կենտրոնը հենց Արմավիրի մարզում հիմնելու համար։

Հասմիկ Համբարձումյան