Զոհերի թիվը՝ պետական գաղտնիք․ ռուսական բանակի անհետ կորածների մասին նոր թիվ է հնչել

Ռուս-ուկրաինական պատերազմում ռուսական կողմի զոհերի թվի մասին  ՌԴ պաշտոնական աղբյուրները շարունակում են լռել․ Ռուսաստանի պաշտպանության նախարարությունը կորուստների թվեր պաշտոնապես արդեն վաղուց չի բացահայտում։ Պաշտոնական բացատրությունն է՝ «տեղեկության տարածման հատուկ պայմանների ու պետական գաղտնիքի պահպանման անհրաժեշտություն կա»։ 

Այս գերատեսչությունը վերջին անգամ կորուստների թվի մասին խոսել է 2022 թվականի սեպտեմբերին, այսինքն՝ պատերազմի մեկնարկից 8 ամիս անց։ Այն ժամանակ ՌԴ պաշտպանության նախարար Սերգեյ Շոյգուն ասել էր, որ այդ ամիսների ընթացքում 5937 մարդ Է զոհվել։ Խոսել էր նաև ուկրաինական կողմի զոհերի մասին՝ ավելի քան 100 հազար։ 

«Կոմերսանտը» հիշում է՝ ռուս-ուկրաինական պատերազմի մեկնարկից ՌԴ պաշտպանության նախարարությունը ընդամենը 3 անգամ է հայտնել զոհերի թվի մասին․ 2022-ի սեպտեմբերին Շոյգուի հայտարարությունը 3-րդ և վերջին անգամն է եղել։ Այդ ժամանակից ի վեր գերատեսչությունն այլևս չի հայտնել կորուստների մասին, բացառությամբ 2023 թվականի ամռանը, երբ Ուկրաինան անցավ հարձակման։ Հուլիսի 6-ին Սերգեյ Շոյգուն հայտնել էր, որ ուկրաինական հարձակումը հետ մղելու երեք օրվա ընթացքում 71 զինվոր է զոհվել, ևս 210-ը վիրավորվել են։

Այս տարի հունիսի սկզբին ԶԼՄ-ների ներկայացուցիչների հետ հանդիպման ժամանակ ռուսական զինված ուժերի կորուստների մասին թռուցիկ խոսել է ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը՝ հայտարարելով, թե ռուսական կողմի զոհերը «մի քանի անգամ ավելի քիչ են, քան ուկրաինական կողմից»։ Ուկրաինական կողմի զոհերի թիվը, Պուտինի հաշվարկով, ամսական կազմում է 50 հազար մարդ։ Լրագրողի հարցին, թե ինչո՞ւ ռուսական կողմը չի հայտնում ՌԴ ԶՈՒ կորուստների թիվը, Պուտինը պատասխանել է․ «Որպես կանոն, այդ մասին ոչ ոք երբեք չի խոսում։ Իսկ եթե խոսում են, ապա խեղաթյուրում են իրական թվերը»։

Անցնող շաբաթվա ընթացքում ռուսական բանակի կորուստների, մասնավորապես՝ անհետ կորածների մասին  մի քննարկման ժամանակ անզգուշորեն թիվ է հրապարակել ՌԴ ՊՆ փոխնախարար Աննա Ցիվիլևան՝ տեղեկացնելով, որ պաշտպանական գերատեսչությունն անհետ կորած զինծառայողների ընտանիքներից ու հարազատներից 48 հազար հայտ է ստացել ԴՆԹ թեստ անցկացնելու խնդրանքով։ 

ՌԴ Պետդումայի պաշտպանական հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Անդրեյ Կարտապոլովը խնդրել է այդ թիվը որևէ տեղ չհրապարակել, բացատրելով՝ դա գաղտնի տեղեկություն է։ Ու թեև կլոր սեղանը հեռարձակվել էր ուղիղ եթերում, սակայն հետո տեսագրությունը չի հրապարակվել Պետդումայի կայքում։

Ի դեպ, Агентство-ն գրել էր, որ Աննա Ցիվիլևան Պուտինի բարեկամուհին է, որի աղջկական ազգանունը եղել է Պուտինա։

Բաց տվյալների հիման վրա BBC-ի ռուսական ծառայությանը՝ Mediazona-ի և կամավորների խմբի հետ միասին, հաջողվել է բացահայտել 80,973 ռուս զինվորականների անուններ, որոնք զոհվել են ռուս-ուկրաինական պատերազմի ժամանակ։ Նրանց կեսից ավելին պատերազմի սկզբում կապ չի ունեցել բանակի հետ։ 

Լրատվամիջոցը գրում է՝ կամավոր զինծառայողների շրջանում շարունակվում է  կորուստների սրընթաց աճը․ նրանցից շատերը զոհվում են ռազմաճակատ ուղարկվելուց հետո երկու-չորս շաբաթվա ընթացքում:

BBC-ի ռուսական ծառայությունը կամավոր է համարում նրանց, ովքեր ՌԴ ՊՆ-ի հետ պայմանագիր են կնքել լայնամասշտաբ ներխուժման մեկնարկից հետո։ Նրանց թիվը պարունակում է աճել և այժմ կազմում է ռուսական կողմի հաստատված կորուստների ընդհանուր թվի 22%-ը։

Մեկ տարի առաջ՝ 2023 թվականի նոյեմբերին, կամավորները կազմում էին ընդհանուր զոհերի միայն 14%-ը։

Բանտից ռազմաճակատ գործուղված դատապարտյալների մասնաբաժինը, հակառակը, նվազում է. 2023 թվականի նոյեմբերին նրանք կազմում էին բոլոր կորուստների 26%-ը, իսկ այժմ՝ ընդամենը 18%-ը։

Նոյեմբերի 22-ի դրությամբ, դարձյալ ոչ պաշտոնական աղբյուրներով,  հաստատվել է ռուսական բանակի և այլ ուժային կառույցների ավելի քան 4300 սպաների մահը։ 

BBC-ի ռուսական ծառայության վերլուծությունը կարող է ընդգրկել զոհերի իրական թվի 45%-ից մինչև 65%-ը, և հաշվի առնելով այդ գնահատականը՝ ռուսական կողմի զոհերի իրական թիվը կարող է լինել 120,506-ից 174,064-ի սահմաններում: 

«Մեր հավաքած տվյալների հիման վրա կարելի է ենթադրել, որ ռուսական բանակի և ռուսամետ ուժերի (ԴԺՀ և ԼԺՀ) կողմից մահացածների ընդհանուր թիվը տատանվում է 141,506-ից մինչև 197,564 զինծառայող»,— գրում է լրատվամիջոցը։

Սյուզաննա Համբարձումյան