Հայաստանի պետական պարտքը ավելի քան 12 մլրդ դոլար է. Գևորգ Պապոյանը մոլորեցնում է հանրությանը

Հայաստանի Հանրապետության էկոնոմիկայի նախարար Գևորգ Պապոյանը, ֆեյսբուքյան իր էջում հրապարակված տեսանյութում արձագանքելով ՀՀ պետական պարտքի չափի մասին քաղաքացիների հարցերին, տվել է թերի, մոլորեցնող տեղեկություն:  

Մասնավորապես, նա հայտարարել է, թե ՀՀ արտաքին պարտքը իրականում կազմում է 5 մլրդ 962 մլն դոլար՝ չնշելով, որ բացի արտաքին պարտքից, Հայաստանն ունի նաև ներքին պարտք: 

«Փաստերի ստուգման հարթակն» ուսումնասիրել է ՀՀ պետական պարտքը և պարզել, որ ՀՀ արտաքին պարտքը 2024-ի դեկտեմբերի 31-ի դրությամբ կազմել է 6 մլրդ 454 մլն դոլար, որը ներառում է ՀՀ կառավարության արտաքին պարտքը և ՀՀ կենտրոնական բանկի արտաքին պարտքը: Այսինքն, այս դեպքում ևս Գևորգ Պապոյանի փոխանցած տեղեկությունը թերի է ու սխալ, քանի որ նա ՀՀ արտաքին պարտքի կազմում չի նշվել ՀՀ կենտրոնական բանկի արտաքին պարտքը: Նկատենք՝ «ՀՀ պետական պարտքի մասին» օրենքով, «արտաքին պետական պարտքը Հայաստանի Հանրապետության անունից և Կենտրոնական բանկի անունից Հայաստանի Հանրապետության ոչ ռեզիդենտների և օտարերկրյա պետությունների հանդեպ ստանձնված և որոշակի պահի դրությամբ առկա պարտքային պարտավորությունների հանրագումարն է»։ 

Այսպես, ՀՀ պետական պարտքը 2024 թ․ դեկտեմբերի 31-ի դրությամբ, ՀՀ ֆինանսների նախարարության տվյալներով, կազմել է 12 մլրդ 842․2 մլն ԱՄՆ դոլար։ Համեմատության համար նշենք, որ 2023 թ․ դեկտեմբերի 31-ի դրությամբ այն կազմել էր 11 մլրդ 845.4 մլն դոլար, այսինքն՝ ՀՀ պետական պարտքը 1 տարում աճել է շուրջ 997 մլն դոլարով։ 

ՀՀ կառավարության պարտքը կազմել է 12 մլրդ 338.2 մլն դոլար, որից 5 մլրդ 950․1 մլն դոլարը արտաքին պարտքն է, իսկ 6 մլրդ 388․1 մլն դոլարը ներքին պարտքը։ ՀՀ կենտրոնական բանկի արտաքին պարտքը կազմել է 504 մլն դոլար։ 

Տարեսկզբի համեմատ ՀՀ ընդհանուր արտաքին պարտքը նվազել է՝ 6 մլրդ  501.5 մլն դոլարից հասնելով 6 մլրդ 454․2 մլն դոլարի։ Մինչդեռ ներքին պարտքը տարեսկզբի համեմատ աճել է՝ 5 մլրդ 343.9 մլն դոլարից հասնելով 6 մլրդ 388․1 մլն դոլարի։ 

Համեմատության համար FIP.am-ն ուսումնասիրել է ՀՀ պետական պարտքը 2017-ից 2024 թվականն ընկած ժամանակահատվածում: Ըստ այդմ, 8 տարվա ընթացքում պետական պարտքը աճել է 6 մլրդ 067.6 մլն դոլարով: 2017 թ․ դեկտեմբերի 31-ի դրությամբ այն կազմում էր 6 մլրդ 774.6 մլն դոլար, իսկ 2024-ի նույն ժամանակահատվածում այն կազմել է 12 մլրդ 842.2 մլն դոլար: 

2017 թ․ դեկտեմբերի 31-ի դրությամբ արտաքին պարտքը կազմում էր 5 մլրդ 513.9 մլն դոլար, իսկ ներքին պարտքը՝ 1 մլրդ 260.7 մլն դոլար: 

Այսպիսով, ՀՀ Էկոնոմիկայի նախարար Գևորգ Պապոյանի հայտարարությունը, որի տեսագրությունը սոցցանցում հարյուրավոր հավանումներ է ստացել, մանիպուլյատիվ է ու մոլորեցնող, քանի որ նախարարը կենտրոնացել է ՀՀ պետական պարտքի մեկ բաղադրիչի՝ արտաքին պարտքի վրա՝ անտեսելով ՀՀ ներքին պարտքը, որը գերազանցում է արտաքին պարտքը:  

Սյուզաննա Համբարձումյան