Կալանավորների մահերի թիվը 2008-2025 թթ․-ին․ որքան տոկոս են կազմում ինքնասպանությունները

Վերջին շրջանում Հայաստանի քրեակատարողական հիմնարկներում հաճախակիացել են կալանավորների մահվան դեպքերը։ «Փաստերի ստուգման հարթակն» ուսումնասիրել է 2008 թվականից մինչև 2025 թվականի ապրիլի 8-ի դրությամբ կալանավորների մահերի վիճակագրությունն ու պատճառները։ 

Այսպես, Հայաստանի Հանրապետության արդարադատության նախարարության քրեակատարողական ծառայության՝ FIP.am-ին տրամադրած տվյալների համաձայն՝ նշված ժամանակահատվածում կալանավորների (ընդհանրապես՝ անազատության մեջ գտնվողների) մահերի ամենամեծ ցուցանիշը գրանցվել է 2014 թվականին՝ 38 դեպք, իսկ ամենացածր ցուցանիշը՝ 2020 թվականին՝ 5 դեպք։ 

Ծառայության տրամադրած տվյալների համաձայն՝ նշված ժամանակահատվածում կալանավորների մահերի ընդհանուր 381 դեպքերից 39-ի պատճառը ինքնասպանությունն է, ինչը կազմում է ընդհանուր մահերի ավելի քան 10%-ը։ 

Ծառայությունը 2008-2012 թվականների վիճակագրությունը ներկայացրել է մեկ թվով, քանի որ տվյալները չեն պահպանվել։ Նշված 5 տարում գրանցվել է, ընդհանուր առմամբ, 3 դեպք։  

Ամենաբարձր թիվը գրանցվել է 2016 թվականին՝ 8 դեպք, 2024 թվականին, ըստ Ծառայության, ինքնասպանության որևէ դեպք չի գրանցվել։ Հատկանշական է, որ ընթացիկ տարվա ապրիլի 8-ի դրությամբ ինքնասպանությունների թիվն արդեն 4 է։ 

Նշված ժամանակահատվածում գրանցվել է կալանավորների սպանության երեք դեպք․ 2016-ին, 2021 և 2022-ին, համապատասխանաբար, մեկական դեպք։ Դժբախտ պատահարի հետևանքով մահվան մեկ դեպք է գրանցվել՝ 2017 թվականին։ 

Մահերի մեծ մասի՝ 338 դեպքի պատճառը, ըստ ՔԿ ծառայության, կենսաբանական մահն է։ Հատկանշական է, որ դրանց 35.7%-ը կամ 121 դեպքը գրանցվել են քրեակատարողական հիմնարկներում, իսկ 63.6%-ը կամ 215 դեպքը՝ քաղաքացիական բժշկական հաստատություններում։ 

2022 թվականին կալանավորի մահվան մեկ դեպք է գրանցվել դատարանի դահլիճում, 2023 թվականին մեկ դեպք է գրանցվել շտապօգնության մեքենայում։ 

Նանե Մանասյան