Չորս սխալ՝ «5-րդ ալիքի» մեկ ռեպորտաժում

«5-րդ ալիքի» «Հայլուր» հաղորդման նոյեմբերի 14-ի թողարկման մեջ «Օրինական կաշառք»՝ հանուն «երազանքի» Սահմանադրական դատարանի»  խորագրով ռեպորտաժում անդրադարձ է կատարվել կառավարության նիստում ընդունված՝ Սահմանադրական դատարանի դատավորների վաղ կենսաթոշակային համակարգի ներդրման նախագծին:

Լրագրող Թերեզա Կադաևչյանը ռեպորտաժի ընթացքում հայտարարում է, որ «2017 թվականի հունվարին Սահմանադրական նոր օրենքի ուժի մեջ մտնելուց հետո միայն մեկ դատավոր է ընտրվել՝ Վահե Գրիգորյանը»։ Լրագրողի այս պնդումը, ինչպես նաև ռեպորտաժի ընթացքում հնչեցված մի շարք այլ հայտարարություններ, չեն համապատասխանում իրականությանը։ 

Այսպես, ըստ կառավարության նոյեմբերի 14-ի նիստում ընդունված նախագծի՝ եթե մինչև 2020 թվականի հունվարի 31-ը Սահմանադրական դատարանի դատավորները, այդ թվում՝ նախագահ Հրայր Թովմասյանը, հրաժարական տան, ապա մինչև իրենց պաշտոնավարման ժամկետի լրանալը կստանան իրենց աշխատավարձի չափով կենսաթոշակ։

«5-րդ ալիքի» լրագրող Թերեզա Կադաևչյանը ռեպորտաժում նշում է, որ կառավարության կողմից առաջարկվող այս նախագիծը չի վերաբերում 2017-ից հետո ընտրված ՍԴ դատավորներին, և պնդում, որ 2017 թվականի հունվարից հետո միայն մեկ դատավոր է ընտրվել՝ Վահե Գրիգորյանը։

«Այսինքն՝ բացի նրանից, մնացածները, կառավարության ղեկավարի խոսքով, խոչընդոտում են երազանքի Սահմանադրական դատարան ունենալուն»,- եզրակացնում է լրագրողը։ 

Մինչդեռ, 2017 թ. հունվարից հետո ՍԴ դատավորների ցանկը համալրել է ոչ միայն Վահե Գրիգորյանը, այլև Արման Դիլանյանը։ Վերջինս ՍԴ դատավոր է ընտրվել 2018 թ. սեպտեմբերի 13-ին: Բացի այդ, Սահմանադրական դատարանի ներկայիս նախագահ Հրայր Թովմասյանը ևս դատավոր էր ընտրվել 2018-ին՝ մարտի 2-ին:

Սա նշանակում է, որ լրագրողի պնդումը, թե 2017 թվականից ի վեր Սահմանադրական դատարանի դատավոր է ընտրվել միայն Վահե Գրիգորյանը, սխալ է։ 

Ավելին՝ «Սահմանադրական դատարանի մասին» օրենքը, որի մասին խոսում է լրագրողը, ուժի մեջ չի մտել 2017 թվականի հունվարին: Ազգային ժողովն այդ օրենքն ընդունել է 2018 թվականի հունվարի 17-ին, իսկ ուժի մեջ է մտել 2018 թվականի ապրիլի 9-ին:

Ո՞ր կառույցն է ընտրում Սահմանադրական դատարանի դատավորներին

Թերեզա Կադաևչյանը նույն ռեպորտաժում ներկայացնում է Սահմանադրական դատարանի դատավոր ընտրելու կարգը։ «2015-ի փոփոխված Սահմանադրությամբ՝ Սահմանադրական դատարանի դատավորները 12 տարի ժամկետով են ընտրվում. 3-ին նշանակում է նախագահը, 3-ին՝ կառավարությունը, մյուս 3-ին՝ դատական խորհուրդը»,- նշում է լրագրողը։

Մինչդեռ, Սահմանադրության 166-րդ հոդվածի համաձայն՝ «Սահմանադրական դատարանի դատավորներին ընտրում է Ազգային ժողովը` պատգամավորների ընդհանուր թվի ձայների առնվազն երեք հինգերորդով, տասներկու տարի ժամկետով: Սահմանադրական դատարանը կազմված է ինը դատավորից, որոնցից երեքն ընտրվում են հանրապետության նախագահի, երեքը՝ կառավարության, երեքը` դատավորների ընդհանուր ժողովի առաջարկությամբ»: 

Փաստացի, լրագրողը աղավաղել է Սահմանադրական դատարանի դատավորների ընտրություն կարգը, քանի որ բոլոր դատավորներին ընտրում է Ազգային ժողովը՝ նախագահի, գործադիրի և դատավորների ժողովի առաջարկությամբ:

Նոր նախագծով դատավորները վաղ կենսաթոշակի կանցնեն կամավոր սկզբունքով

Ռեպորտաժի հեղինակը ևս մեկ պնդում է կատարել: Նա, մասնավորապես, նշել է․ «Գործադիրն օրենքի ուժով է ժամանակից շուտ տուն ուղարկում Սահմանադրական դատարանի դատավորներին»:

Սակայն իրավաբանական տերմինաբանությամբ «օրենքի ուժ» արտահայտությունը ենթադրում է պարտադիրի բաղադրիչ: Իսկ կառավարության ընդունած նախագծով դատավորներին ոչ թե պարտադրվում է գնալ վաղ կենսաթոշակի, այլ տրվում է ընտրելու հնարավորություն, և դատավարներն ունեն դրանից չօգտվելու իրավունք։ 

Լրագրողի պնդումը, թե, ըստ նախագծի, դատավորները կենսաթոշակի կանցնեն օրենքի ուժով, այսինքն՝ պարտադիր սկզբունքով, սխալ է:

Այսպիսով, 5-րդ ալիքի «Օրինական կաշառք»՝ հանուն «երազանքի» Սահմանադրական դատարանի» ռեպորտաժում լրագրողը ներկայացրել է իրականությանը չհամապատասխանող պնդումներ։ 

Լուսինե Ոսկանյան