ԱԳՆ-ի «ժամանակի մեքենան» ու Սիրիային ուղարկվող օգնությունը

Այս տարվա սեպտեմբերի վերջին-հոկտեմբերի սկզբին սիրիական Հալեպ քաղաքում առաջացած հումանիտար ճգնաժամի օրերին հայտնի դարձավ, որ Հայաստանը եւս անմասն չի մնում Սիրիային հումանիտար օգնություն հատկացնելուց։

Սիրիային Հայաստանի տրամադրած հումանիտար օգնության մասին տեղեկությունները, սակայն, ուղեկցվեցին որոշակի անորոշությամբ։ Օրինակ՝ Հալեպից ստացված տեղեկությունների համաձայն, հայկական հումանիտար օգնությունը Հայաստանից ուղարկվում էր ոչ թե սիրիական քաղաքացիական օդակայան, այլ Սիրիայում ռուսական ռազմաբազա, օգնությունը տեղի բնակչությանը բաժանվում էր ոչ թե հայկական հյուպատոսության, այլ ռուս զինվորականների միջոցով։

Փորձելով հասկանալ Սիրիային Հայաստանից տրամադրվող հումանիտար օգնության բնույթը, «Իրազեկ քաղաքացիների միավորում» ՀԿ-ն գրավոր հարցում ուղարկեց ՀՀ ԱԳՆ։ Արտաքին քաղաքական գերատեսչության արձագանքը, սակայն, որեւէ կերպ պարզություն չմտցրեց իրավիճակում, այլ հակառակը՝ հիմքեր տվեց ենթադրելու, որ ԱԳՆ-ն իրականում իսկական «ժամանակի մեքենայի» է տիրապետում։

Այսպես, ի պատասխան մեր հարցմանը, ԱԳՆ-ից հայտնեցին, որ հոկտեմբերի 4-ին եւ 5-ին Սիրիա Հայաստանից ուղարկված օգնությունն իրականացվել է ՀՀ կառավարության՝ հոկտեմբերի 6-ի N 1025-Ն որոշման հիման վրա։

Այսինքն, հոկտեմբերի 4-ին եւ 5-ին Սիրիա օգնություն ուղարկելիս Հայաստանը չի ունեցել դրա վերաբերյալ կառավարության որոշումը, այլ հիմնվել է ապագայում ընդունվելիք փաստաթղթի վրա։ Իրավաբանությունում հայտնի է իրավական ակտի՝ հետին ուժով կիրառումը (որը ոչ միշտ է ճիշտ)… բայց դեռեւս չընդունված իրավական ակտի կիրառումը, թերեւս, նոր խոսք է համաշխարհային իրավաբանության մեջ:

Օգնությունը, ինչպես հայտնի է, զուտ «բարոյական» չէ եւ այն ներառում է բավականին իրական ապրանքներ, որոնց համար պետությունը վճարում է, գնում է դրանք արտադրողներից կամ մատակարարներից։ Այդ գնումների համար, բնականաբար, անհրաժեշտ է գումար, որը կարող է տրամադրվել միայն կառավարության որոշման դեպքում։

Ուստի, ստացվում է այնպես, որ կամ Հայաստանը Սիրիա օգնություն է ուղարկել այսպես ասած «նիսիա»՝ ձեռք բերելով այդ ապրանքները՝ խոստանալով դրանց համար վճարել հետո, կամ պարզապես այդ ոլորտում տիրում է այնպիսի խառնաշփոթ, որ ոչ ոք չգիտի՝ ինչը երբ է ուղարկվում որտեղ, ինչպես, ինչի հիման վրա եւ ինչքան։

Հ.Գ. Առաջիկայում կանդրադառնանք նաեւ այդ օգնության բաշխման հետ կապված հարցերին: