Օգոստոսի 11-ին Երևանի քաղաքապետարանը տեղեկացրեց, որ Երևան քաղաքում այլևս «Գազելներ» չեն լինի։ Այս տեղեկությունն ուղեկցվեց, ըստ էության, նախընտրական կարճ տեսանյութով, որտեղ վերջին «Գազել» մակնիշի միկրոավտոբուսը վարում է փոխքաղաքապետ Տիգրան Ավինյանը։
Տեսանյութում կարող ենք նկատել օրենքի բազմաթիվ խախտումներ, որոնք թույլ է տալիս ինչպես Ավինյանը, այնպես էլ երթևեկության անվտանգության համար պատասխանատու պետական գերատեսչությունները։
1․ Համացանցում ամենից շատ քննարկված թեման հենց Ավինյանի՝ համապատասխան կարգի վարորդական իրավունքի վկայական ունենալու հարցն էր։ Բանն այն է, որ Հայաստանի օրենսդրությամբ, ուղևորներ փոխադրելու համար նախատեսված և բացի վարորդի նստատեղից` ավելի քան 8 նստատեղ ունեցող ավտոմոբիլ վարելու, այլ կերպ ասած՝ «Գազել» միկրոավտոբուս վարելու համար պետք է ունենալ D կարգի վարորդական իրավունք։
Այս հարցի պատասխանը տվեց Civilnet-ը, որը, հղում անելով ոստիկանության իր աղբյուրներին, ցույց տվեց, որ Ավինյանը չունի D կարգի վարորդական իրավունքի վկայական։
Մինչդեռ Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ օրենսգրքի 128 հոդվածի համաձայն՝ տրանսպորտային միջոցը վարելու իրավունք չունեցող անձի կողմից ՏՄ-ն վարելն առաջացնում է տուգանք՝ 25,000 դրամի չափով։
Իսկ ճանապարհային երթևեկության անվտանգության մասին օրենքի 18-րդ հոդվածն արգելում է մեքենայի վարումը, եթե վարորդը տրանսպորտային միջոցը վարում է առանց տվյալ կարգի տրանսպորտային միջոց վարելու իրավունքի։
2․ Միևնույն ժամանակ, վարչական տույժ պետք է նշանակվի Ավինյանին միկրոավտոբուսը վստահած կազմակերպության նկատմամբ, քանի որ ըստ ՎԻՎ օրենսգրքի 132 հոդվածի՝ կազմակերպությունների ղեկավարների կամ տրանսպորտային միջոցների տեխնիկական վիճակի և շահագործման համար պատասխանատու անձանց կողմից տրանսպորտային միջոցներ վարելու իրավունք չունեցող անձանց տրանսպորտային միջոցներ վարել թույլ տալը առաջացնում է տուգանքի նշանակում` 29,000 դրամի չափով։
3․ Հաջորդ խախտումը, որը թույլ է տալիս Ավինյանը, առանց ամրակապվելու մեքենան վարելն է։ Մինչդեռ ՎԻՎ օրենսգրքով՝ առանց ամրակապվելու երթևեկելն առաջացնում է տուգանքի նշանակում 10,000 դրամի չափով և 1 տուգանային միավորի կիրառում։
4․ Հաջորդ խախտումը կանգնած ուղևորների փոխադրումն է։ Ավտոմոբիլային տրանսպորտի մասին օրենքով սահմանվում է, որ միկրոավտոբուսներում ուղևորների նստեցումը թույլատրվում է ազատ նստատեղերի առկայության դեպքում, մինչդեռ տեսանյութում տեսնում ենք, որ Ավինյանի վարած գազելում սկզբում միայն նստած ուղևորներ են, այնուհետև կա մեկ կանգնած ուղևոր, իսկ վերջում արդեն կանգնած ուղևորները մի քանիսն են։
5․ Իհարկե, այս ամենից բացի, կան նաև այլ խախտումներ, ինչպիսիք են երթուղին սպասարկող ընկերության՝ «Մինի բաս» ՍՊԸ-ի աշխատակիցը չլինելով, վերջինիս պատկանող միկրոավտոբուսը վարելը, երթուղի դուրս գալուց առաջ բժշկական զննության վերաբերյալ երթակարգավարի որևէ փաստաթուղթ չտրամադրելը և այլն։ Նշենք, որ այս փաստաթղթերի առկայության համար հարցում կատարելը իմաստ չունի, որովհետև վարորդական իրավունքի բացակայությունը բացառում է այս փաստաթղթերի տրամադրումը, կամ դրանք պետք է տրամադրված լինեին խախտմամբ։
Տիգրան Ավինյանի՝ հիշատակված խախտումների պարագայում անգործություն են ցուցաբերել և ցուցաբերում համապատասխան պետական գերատեսչությունները, որոնք այս ամենը չեն նկատել կամ նկատելուց հետո որևէ իրավական գործընթաց չի սկսվել։
Օրինակ, Ներքին գործերի նախարարությունը, ի դեմս ոստիկանության, թույլ է տվել Ավինյանին առանց համապատասխան վարորդական իրավունքի վկայականի վարել երթուղային տրանսպորտ։
Երթուղին սպասարկող ընկերությունը, որը պատասխանատու է երթուղի դուրս եկող երթուղային տրանսպորտի տեխնիկական վիճակի ու վարորդի առողջական վիճակի համար, սակայն թույլ է տվել ընկերության աշխատակիցը չհամարվող անձին առանց համապատասխան փաստաթղթերի վարել իրեն պատկանող միկրոավտոբուսը։
Քաղաքաշինության, տեխնիկական և հրդեհային անվտանգության տեսչական մարմինը, որը վերահսկում է ուղևորափոխադրումներ իրականացնող ընկերության գործունեությունը և պարտավոր էր կանխել այդ ապօրինությունները։ Այս գերատեսչությունները կամ կազմակերպությունները, հանրային կարևորություն ունեցող այս խախտումներն արձանագրող հայտարարություններ մինչ այժմ չեն արել։
Սևադա Ղազարյան