Ինչ կապ ունի գնումների պլանավորումն իրականության հետ․ ոչ մի

Յուրաքանչյուր տարի պետական գերատեսչությունները հաջորդ տարվա բյուջեն ծրագրելիս կազմում են նաև այդ տարվա համար նախատեսված գնումների պլանը, համաձայն որի՝ նշում են, թե տարվա ընթացքում ինչ ապրանքներ ու ծառայություններ են ձեռք բերելու և որքան է դա արժենալու հարկատուների համար։ 

Իրականում, սակայն, այդ պլանավորումը կրում է ձևական բնույթ, քանի որ իրական պատկերը ոչ միայն մոտ չի լինում պլանավորված գնումների քանակին ու ծավալին, այլ նաև խիստ տարբերվում է գնումների պլանում առկա ցանկից։

2023 թվականը դեռ ավարտված չէ, այդ իսկ պատճառով այստեղ փորձել ենք համեմատել միայն Ազգային ժողովի կողմից պետական բյուջեի հաշվին 2022 թվականի ընթացքում կատարվելիք գնումների պլանն ու ԱԺ կատարած իրական գնումները։ 

Ըստ 2022 թ․ բյուջեի կատարումն ապահովող միջոցառումների մասին կառավարության որոշման՝ Ազգային ժողովի 2022 թ․ գնումների պլանով հաստատված էր 289 գնում, և դրա համար, ընդհանուր առմամբ, նախատեսված էր 850,3 մլն դրամ։

Սակայն տարվա ընթացքում Ազգային ժողովը կատարել է ընդամենը 106 գնում՝ ծախսելով 346 մլն դրամ։

Գրաֆիկից երևում է, որ Ազգային ժողովը ոչ միայն չի կատարել բյուջեով նախատեսված ծախսերի մի զգալի մասը, այլ նաև կատարել է բյուջեով չնախատեսված ընթացակարգերով բազմաթիվ գնումներ։ Օրինակ՝ «Հրատապ մեկ անձով» կամ «Գնում չհանդիսացող ծախսով» կատարվել է թվով 11 գնում, ծախսվել է 68․5 մլն դրամ։

Ի դեպ, այսպիսի պատկեր է պետական բոլոր գերատեսչություններում, ուստի կարող ենք փաստել, որ բյուջեով նախատեսված գնումների պլանի հիմքում դրվում են ոչ թե կարիքն ու հաշվարկները, այլ իներցիան, իսկ արդեն տարվա ընթացքում կատարվում են այն գնումները, որոնք անհրաժեշտ են։

Սևադա Ղազարյան