Որոշում կա՞, թե՞ ոչ․ Տավուշից սահմանազատում սկսելու մասին պաշտոնյաների հակասական պնդումները

Ապրիլի 3-ին ԱԺ «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավոր Արմեն Խաչատրյանը լրագրողների հետ զրույցում հայտարարեց, թե Ադրբեջանի ցանկությամբ է սահմանազատումը սկսվելու Տավուշի մարզից։ 

«Մի հատ դրական բան եղավ՝ որոշվեց, որ պետք է դելիմիտացիան սկսվի, այսինքն՝ բանակցությունները սկսվեն։ Սկսվեց, հիմա Ադրբեջանն առաջարկել է, որ սկսենք հյուսիսից՝ հյուսիսային սահմանից, գնացել ենք, հա, սկսել ենք հյուսիսային սահմանից։ Հյուսիսային սահմանից հիմա գալիս ենք, որտեղ ինչ խնդրահարույց հարցեր կան, լուծելով գալիս ենք՝ մինչև Սյունիք»,- նշել է Խաչատրյանը։ 

Պատգամավորի այս հայտարարությանը հաջորդել են սահմանազատման հանձնաժողովի և ԱԳ փոխնախարարի հայտարարությունները։

Սահմանազատման հանձնաժողովի նախագահ, փոխվարչապետ Մհեր Գրիգորյանի գրասենյակից «Ազատություն» ռադիոկայանին տեղեկացրել են, որ երկու երկրների հանձնաժողովները մի շարք առանցքային հարցերի, այդ թվում՝ սահմանազատումը Տավուշից սկսելու վերաբերյալ որևէ կայացված որոշում կամ ձեռք բերված համաձայնություն չունեն: 

Ապրիլի 4-ին էլ ՀՀ ԱԳ փոխնախարար Վահան Կոստանյանը, լրագրողների հետ զրույցում պատասխանելով հարցին, թե արդյո՞ք Հայաստանն ու Բաքուն պայմանավորվածություն ունեն, որ սահմանազատումը պետք է սկսել Տավուշի մարզից, հայտարարել է, որ եթե սահմանազատման վերաբերյալ կողմերի միջև արձանագրվի պայմանավորվածություն, այդ մասին երկուստեք կհայտարարվի։ 

«Կա աշխատակարգով սահմանված կետ․ քանի դեռ չկան պայմանավորվածություններ, դրանց մասին հրապարակումներ և հավելյալ մեկնաբանություններ չեն լինում»,— ասել է նա։

Հիշեցնենք, որ մարտի 7-ին սահմանազատման հարցով Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանազատման հանձնաժողովների հանդիպումից հետո՝ մարտի 9-ին, Ադրբեջանի փոխվարչապետ Շահին Մուստաֆաևի գրասենյակը հայտարարել էր, թե «ադրբեջանական չորս ոչ էքսկլավային գյուղերի պատկանելիությունն Ադրբեջանին անվիճելի է, և դրանք ենթակա են անհապաղ ազատագրման»:

Մարտի 12-ին կայացած մամուլի ասուլիսին ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը, խոսելով այն մասին, թե դելիմիտացիան որ փուլից և որտեղից պետք է սկսել, ասել է, որ այդ հարցի շուրջ կան բազմաթիվ տեսակետներ՝ միևնույն ժամանակ չբացառելով, որ գործընթացը կարող է սկսվել Տավուշի մարզից։ 

«Նախկինում էլ չեմ բացառել և չեմ բացառում, որ դելիմիտացիայի գործընթացը կարող է սկսվել Տավուշի մարզից։ Եվ այս գործընթացի շուրջ որոշումներ կայացնելիս մենք պետք է ելնենք իրողությունների և իրավիճակի համապարփակ վերլուծությունից և Հայաստանի շուրջ առկա անվտանգային մարտահրավերները և իրադրության կայունության ապահովման պահանջները, անհրաժեշտությունները կառավարելու տրամաբանությամբ»,— նշել է Փաշինյանը։ 

Մարտի 18-ին էլ Տավուշում Ոսկեպարի, Բաղանիսի ու հարակից բնակավայրերի բնակիչների հետ հանդիպմանը վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել է, որ իշխանության քաղաքականությունն է պատերազմ թույլ չտալը, «և սա է պատճառը, որ որոշել ենք, որ մենք պետք է գնանք այս հատվածներում ՀՀ սահմանի ճշգրտման»։

«Մենք տեսնում ենք, որ իրական հնարավորությունը՝ սահմանազատման ու սահմանագծման գործընթաց սկսելու, կարող ենք իրականացնել այս հատվածում՝ Բաղանիսից Բերքաբեր ընկած հատվածում։ Մեր քաղաքականությունն այն է, որ մենք պետք է պատերազմ թույլ չտանք, մենք պետք է թույլ չտանք պատերազմի սկսում։ Եվ սա է պատճառը, որ որոշել ենք, որ մենք պետք է գնանք էս հատվածներում ՀՀ սահմանի ճշգրտման։ Ու դա անում ենք ոչ միայն հանուն ՀՀ-ի, այլև կոնկրետ Ոսկեպար գյուղի համար, Կիրանց գյուղի համար, որպեսզի ապահովենք այդ գյուղերի անվտանգությունը»,- նշել է վարչապետը։ 

Ավելի ուշ խորհրդարանում լրագրողների հետ զրույցում ՏԿԵ նախարար Գնել Սանոսյանը, պատասխանելով հարցին, թե արդյո՞ք որոշված է սահմանազատման գործընթացը սկսել Տավուշի մարզից, ասել է, որ գործընթացը այդ հատվածից սկսելը քննարկվում է։ 

Սահմանազատումը Տավուշից սկսելուն է անդրադարձել նաև ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանը․ լրագրողների հետ ճեպազրույցի ընթացքում ԱԺ նախագահը  հավաստիացրել է, թե սահմանազատումը Տավուշից սկսելը ընդունելի է նաև Հայաստանի համար:

«Ելման կետը, որտեղից սահմանը պետք է ուրվագծվի, մեր կարծիքով, և արդեն ակնհայտ է, որ ճիշտ է Տավուշի մասով սկսել, որովհետև այնտեղ վիճելի մասերը քիչ թե շատ ավելի քիչ են, քան մնացած առումով: Ես կարծում եմ, որ այս հարցում, այս պրոցեսի շնորհիվ մենք կունենանք լրիվ սահմանի ուրվագիծ»,- ասել է նա: 

Այսպիսով, ՀՀ բարձրաստիճան պաշտոնյաների՝ Ադրբեջանի և ՀՀ-ի միջև սահմանազատման-սահմանագծման աշխատանքները Տավուշից սկսելու որոշման վերաբերյալ հայտարարությունները հակասում են միմյանց։

Սյուզաննա Համբարձումյան