Հանրապետականը 5 տարվա ծրագիրը չի իրականացրել 9 տարում

Ընտրական գործընթացների կազմակերպման ողջ տրամաբանությունը կայանում է նրանում, որ ընտրությունների մասնակից քաղաքական ուժերը հանրությանն են ներկայացնում Հայաստանի զարգացման իրենց տեսլականը պարունակող նախընտրական ծրագրեր, որոնց հիման վրա էլ հասարակությունը կատարում է իր ընտրությունը: Այսուամենայնիվ, շատ դեպքերում նախընտրական ծրագրերը ծառայում են զուտ քարոզչական նպատակների և երբեք էլ չեն իրականացվում:

Դրա վառ օրինակներից է 2008թ. նախագահական ընտրություններին Սերժ Սարգսյանի կողմից ներկայացված նախընտրական ծրագիրը, որով նախատեսված հիմնական թիրախային ցուցանիշները ոչ միայն չեն ապահովվել մինչև 2012թ., այլև դրանցից շատերը  շարունակում են անկատար մնալ առ այսօր: Ստորև հակիրճ ներկայացված է, թե ինչ խոստումներով է ՀՀ նախագահը եկել իշխանության և թե որքանով են դրանք կատարվել:

Տնտեսություն

Մակրոտնտեսական առումով Սարգսյանի թիմը 2008թ. նախընտրական ծրագրով խոսատացել էր  անվանական ՀՆԱ-ի ծավալները 2012թ. հասցնել նվազագուjնը 5.57 տրիլիոն դրամի: Այսուամենայնիվ, վիճակագրական տվյալները վկայում են, որ 2012թ. Հայաստանի ՀՆԱ-ն կազմել է ընդամենը 3.99 տրիլիոն դրամ՝ մոտ 18%-ով պակաս, քան խոստացված էր: Ավելին, նախնական տվյալներով 2016թ. անվանական ՀՆԱ-ն կազմել է 5.06 տրիլիոն դրամ՝ նախորդ տարվա համեմատությամբ աճելով ընդամենը 0.2%-ով, ինչը նշանակում է, որ ՀՀԿ-ին չի հաջողվել ապահովել խոստացված տնտեսական աճը անգամ կառավարման երկրորդ շրջափուլում:

Համանման կերպով չի ապահովվել արտահանման ծավալների ավելացումը մինչև 3.8 մլրդ դոլար: Ըստ վիճակագրության 2016թ. դրությամբ արտահանման ծավալները չեն գերազանցել 1.8 մլրդ դոլարի սահմանագիծը, ինչը նշանակում է, որ 9 տարիների ընթացքում ապահովվել է թիրախային ցուցանիշի միայն կեսը:

Պետական բյուջե

ՀՀ արտաքին պարտքի շարունակական աճի պայմաններում իշխանություններին չի հաջողվել նաև ապահովել համախմբված բյուջեի ծախսերի խոստացված աճը մինչև 1.33 տրիլիոն դրամ: 2012թ. ՀՀ բյուջետային ծախսերը կազմել են 1.03 տրիլիոն դրամ, այն պարագայում, երբ 2008թ. սոցիալական արտաբյուջետային ֆոնդերը ներառվել են պետական բյուջեի կազմում՝ արհեստականորեն ավելացնելով դրա ծավալները:

Ծրագրի մեկ այլ կետով նախատեսված էր մինչ 2012թ. ավելացնել կրթության վրա կատարվող ծախսերը մինչև 195 մլրդ դրամ, իսկ առողջապահության վրա կատարվող ծախսերը՝ մինչև 106 մլրդ դրամ: Արդյունքում, 2016թ. պետական բյուջեով կրթության վրա կատարվող ծախսերը կազմել են 132 մլրդ դրամ (63 մլրդ դրամով պակաս), իսկ առողջապահության ծախսերը՝ 86 մլրդ դրամ (20 մլրդ դրամով պակաս):

 

Կենսամակարդակ 

Վերոնշյալից դժվար չէ գուշակել նաև, թե ինչպիսին է եղել կենսամակարդակի փոփոխության դինամիկան Հայաստանում: Նախ և առաջ, Հայաստանում գործազրկության մակարդակը անգամ լայնածավալ արտագաղթի պայմաններում չի նվազել՝ մնալով 18.5%-ի մակարդակում: Զուգահեռաբար, ծայրահեղ անարդյունավետ է եղել նաև աղքատության դեմ պայքարը: 2008թ. Սարգսյանի թիմը խոստանում էր մինչև 2012թ. նվազեցնել աղքատության մակարդակը մինչև 11.9 %, այնինչ այսօր Հայաստանի բնակչության 31.8% աղքատ է, որից շուրջ 2%-ը շարունակում է մնալ ծայրահեղ աղքատ:

Այդպիսով, կարելի է նշել, որ գրեթե բոլոր հիմնական տնտեսական ուղղություններով իշխանություններին չի հաջողվել հասնել իրենց իսկ կողմից առաջադրված թիրախային ցուցանիշներին: Հավանաբար հենց սա է պատճառը, որ 2017թ. խորհրդարանական ընտրությունների նախընտրական ծրագրում Հանրապետական կուսակցությունը խուսափել է «թվային» խոստումներ տալուց: