Շարմազանովի սուտը ԵԱՏՄ-ից օգուտների մասին

Օրերս տեղի ունեցած ՀՀԿ գործադիր մարմնի հերթական նիստի ավարտին ՀՀ Ազգային ժողովի փոխնախագահ Էդուարդ Շարմազանովը, անդրադառնալով ԵԱՏՄ-ից դուրս գալու ընդդիմության առաջարկին, հայտարարեց, որ Հայաստանի ԵԱՏՄ-ին անդամակցելու որոշումը չի եղել զուտ քաղաքական որոշում, այլ հիմնված է եղել հստակ տնտեսական հաշվարկների վրա:

Արտահանում

Մասնավորապես, Շարմազանովը նշել է, որ ԵԱՏՄ անդամակցության արդյունքում ՀՀ  արտահանումը գրանցել է 23% աճ, որի առյուծի բաժինն ուղղվում է դեպի ԵԱՏՄ անդամ երկրներ: Մի կողմ թողնելով այն փաստը, որ 2017թ. առաջին հինգ ամիսներին ՀՀ արտահանումը աճել է ոչ թե 23, այլ 20,9 տոկոսային կետով՝ պետք է նշել, որ ՀՀ արտահանման ‹‹առյուծի մասնաբաժինը›› ամենևին էլ ԵԱՏՄ չի ուղղվում:

Այսպես, 2017թ. հունվար-մայիս ամիսների ընթացքում ՀՀ արտահանման գրեթե 30%-ը ուղղվել է դեպի ԵՄ անդամ երկրներ, մինչդեռ ԵԱՏՄ անդամ երկրներին բաժին է ընկել ընդհանուր արտահանման միայն 22,2%-ը, այն պարագայում, երբ եվրոպական մեկ այլ երկրի՝ Շվեյցարիային, բաժին է ընկել արտահանման շուրջ 13,5%-ը (այս թիվը չի մտնում ԵՄ-ի 30 տոկոսի մեջ):

Մյուս կողմից, դեռևս ընթացիկ տարվա սկզբին «Իրազեկ քաղաքացիների միավորումը» իրականացրել է դեպի Ռուսաստան արտահանման ապրանքային կառուցվածքի լայնածավալ ուսումնասիրություն, որից ակնհայտ է դառնում, որ արտահանման այսպիսի աճի հիմքը ոչ թե տնտեսության ընդլայնված վերարտադրությունն է, այլ Հայաստանից դեպի Ռուսաստան թուրքական ապրանքների պարզ վերաարտահանումը:

Զբոսաշրջիկներ

Իշխող կուսակցության խոսնակը նաև նշել է, որ ԵԱՏՄ անդամակցության շնորհիվ ՀՀ այցելող զբոսաշրջիկների թիվն ավելացել է մոտ 30 տոկոսով, ընդ որում զբոսաշրջիկների «առյուծի մասնաբաժինը» կրկին եղել են ԵԱՏՄ անդամ երկրների քաղաքացիները: Այսուամենայնիվ, ըստ Ազգային վիճակագրական ծառայության կողմից հրապարակված տվյալների՝ 2017թ. առաջին եռամսյակում ՀՀ այցելած զբոսաշրջիկների թիվը ավելացել է ոչ թե 30, այլ 18,2 տոկոսային կետով: Իսկ ահա այցելած զբոսաշրջիկների թվով առաջին երկիրը Իրանի Իսլամական Հանրապետությունն է՝ մոտ 30% մասնաբաժնով:

Ավելին, 2017թ. առաջին եռամսյակում իրանցի զբոսաշրջիկների հոսքը աճել է շուրջ 72,8%-ով, իսկ ռուս զբոսաշրջիկների թիվը՝ ընդամենը 12,8%-ով: Արդյունքում, ՀՀ այցելած զբոսաշրջիկների թվով Ռուսաստանի Դաշնությունը երկրորդն է՝ ունենալով 22,3% մասնաբաժին:

Գյուղացին ու ներդրողը

Անդրադառնալով ԵԱՏՄ կազմից դուրս գալու ընդդիմադիրների կոչերին՝ ԱԺ փոխխոսնակը նաև նշել է, որ Հայաստանի համար ԵԱՏՄ-ն այլընտրանք չունի և դուրս գալու ջատագովները պետք է կոնկրետ առաջարկներ և փաստեր ներկայացնեն: Ըստ նրա՝ Հայաստանի անդամակցությունը հիմնված է եղել հստակ տնտեսական հաշվարկների վրա «թե ինչ կշահի մեր գյուղացին, ինչ կշահի մեր ներդրողը, ինչ կշահի տուրիզմը և տնտեսությունը»:

Ինչպես վկայում են ՀՀ ԱՎԾ կողմից հրապարակված տվյալները, նախորդ տարվա համեմատությամբ 2017թ. առաջին հինգ ամիսներին գյուղատնտեսության համախառն արտադրանքը ՀՀ-ում կրճատվել է մոտ 3,5%-ով, իսկ ահա բուսաբուծական արտադրանքի համախառն ծավալը՝ 16,8%-ով:

Մյուս կողմից, չնայած 2017թ. առաջին եռամսյակում 2016թ. համեմատությամբ օտարերկրյա ուղղակի ներդրումների ծավալը ավելացել է 31,7%-ով, այն դեռևս չի վերականգնվել և հասել իր նախկին մակարդակին: Այսպես, 2015թ. համեմատությամբ ընթացիկ տարվա առաջին եռամսյակում օտարերկրյա ներդրումների զուտ հոսքերի ծավալը անկում է ապրել 44%-ով կամ 15,6 մլրդ դրամով, իսկ ահա 2014թ. համեմատությամբ այն անկում է ապրել ավելի քան 70%-ով:

Հատկապես կտրուկ անկում է ապրել Ռուսաստանի Դաշնությունից ուղղակի ներդրումների զուտ հոսքերի ծավալը. նախորդ տարվա համեմատությամբ 2017թ. առաջին եռամսյակում Ռուսաստանի Դաշնությունից ուղղակի ներդրումների զուտ հոսքերի ծավալը կրճատվել է 73,1%-ով՝ 17,8 միլիարդ դրամից հասնելով 4,8 միլիարդ դրամի:

Այս փաստերը վկայում են, որ Հայաստանի Եվրասիական տնտեսական միությանը անդամակցելու «հստակ» տնտեսական հաշվարկները այնքան էլ հստակ ու ճշգրիտ չեն եղել՝ ի հեճուկս խոշոր տնտեսական դիվիդենտներ ապահովելու ՀՀ կառավարության հույսերի: