Նոր տեսակի կորոնավիրուսի դեմ պատվաստանյութերի վերաբերյալ կեղծ լուրերը և ապատեղեկատվությունը շարունակում են մեծ տարածում ունենալ սոցիալական ցանցերում և լրատվամիջոցներում ինչպես Հայաստանում, այնպես այլ երկրներում:
«Փաստերի ստուգման հարթակը» որոշեց անդրադառնալ պատվաստանյութերի վերաբերյալ ամենատարածված միֆերին:
Միֆ N1. Պատվաստումից հետո COVID-19-ի թեստը դրական է լինում
COVID-19-ի դեմ պատվաստվելուց հետո ՊՇՌ թեստը դրական չի կարող լինել, եթե անձը պատվաստվելուց անմիջապես առաջ կամ հետո չի վարակվել: Թեստը ստուգում է ակտիվ փուլում գտնվող հիվանդությունը, այլ ոչ թե անձի մոտ իմունիտետի առկայությունը: Ինչ վերաբերում է հակամարմինների թեստին, ապա, այո՛, դրանք կարող են դրական լինել, քանի որ պատվաստվելուց հետո անհատի մոտ ձևավորվում են հակամարմիններ:
Միֆ N2. Պատվաստանյութերը վտանգավոր են, քանի որ ստեղծվել են շատ արագ և պատշաճ կերպով չեն փորձարկվել
Ապացուցված է, որ պատվաստանյութերն անվտանգ են և արդյունավետ: Թեև դրանք ստեղծվել են ռեկորդային կարճ ժամանակահատվածում, այդուհանդերձ, անցել են բոլոր ընթացակարգերով, և ստուգվել է, թե արդյո՞ք դրանք համապատասխանում են անվտանգության ստանդարտներին: Որևէ փուլ բաց չի թողնվել: Կլինիկական փորձարկումներն ու անվտանգության ստուգումներն իրականում տևել են մոտավորապես նույնքան ժամանակ, որքան մյուս պատվաստանյութերի դեպքում:
Այս գործընթացն արագացնելու հարցում մեծ նշանակություն ունեին տարբեր երկրների կառավարությունների և մասնավոր ընկերությունների կատարած աննախադեպ ներդրումները: Բացի այդ, «Մոդերնա» և «Փֆայզեր» պատվաստանյութերը ստեղծվել են նոր ՌՆԹ տեխնոլոգիայով, որն ավելի քիչ ժամանակ է պահանջում:
Միֆ N3.Պատվաստանյութերի մեջ կան միկրոչիպեր
Պատվաստանյութերը չեն պարունակում միկրոչիպեր: Այս առասպելը կորոնավիրուսի մասին ամենաշատ տարածված դավադրապաշտական տեսություններից է:
Համաշխարհային մակարդակով տարածվում էին տեղեկություններ, որ համավարակն արհեստական ծագում ունի, որի նպատակն է մարդկանց օրգանիզմում ներմուծել միկրոչիպեր, որոնց միջոցով աշխարհի բնակչությունն ավելի վերահսկելի կլինի: Նշվում էր, որ այդ ծրագրի հետևում կանգնած է «Մայքրոսոֆթի» համահիմնադիր Բիլ Գեյթսը:
Իրականում, այս տեղեկությունները ոչ մի կերպ հիմնավորված չեն և որևէ փաստարկով չեն ամրապնդվում: Պատվաստանյութերից և ոչ մեկը չի պարունակում միկրոչիպ:
Միֆ N4. Բնական իմունիտետն ավելի արդյունավետ է, քան պատվաստանյութերից առաջացողը
COVID-19-ով վարակվելուց հետո ձևավորված բնական իմունիտետը խիստ անհատական է: Ըստ ԱՄՆ հիվանդությունների վերահսկման և կանխարգելման կենտրոնի՝ բնական իմունիտետը երկար չի տևում:
Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպությունը հայտնում է, որ դեռևս պարզ չէ, թե որքան է գործում հիվանդությունից հետո ձևավորված բնական պաշտպանությունը:
«Անգամ եթե դուք վարակվել եք կորոնավիրուսով, դուք պետք է պատվաստվեք: COVID-19-ից ստացված պաշտպանությունը կրում է խիստ անհատական բնույթ, և հայտնի չէ, թե որքան կգործի»,- նշում է կազմակերպությունը:
Միֆ N5. ՌՆԹ տեխնոլոգիայով ստեղծված պատվաստանյութերն ազդում են գենի վրա
COVID 19-ի դեմ պատվաստանյութերը ստեղծվել են օգնելու մարդու իմունային համակարգին պայքարել կորոնավիրուսի դեմ: ՌՆԹ տեխնոլոգիայով ստեղծված պատվաստանյութերը՝ «Մոդերնան» և «Փֆայզերը», չեն կարող ազդել գենի վրա, քանի որ չեն մտնում գենի կորիզի մեջ: Այս պատվաստանյութերը մարդու օրգանիզմ տեղափոխելու ժամանակ օրգանիզմը COVID-19 վիրուսի նման արհեստականորեն սպայկ սպիտակուց է սկսում արտադրել, ինչի արդյունքում հակամարմիններ են արտադրվում: Հակամարմինները հենց մարդու օրգանիզմում սինթեզավորված սպայկ սպիտակուցներին են վերացնում, և այդպիսով ստեղծվում է COVID-19 վիրուսի դեմ իմունիտետ:
Պատվաստանյութերի մասին այլ առասպելներին FIP.am-ն անդրադարձել է նախորդ հրապարակումներում:
Լուսինե Ոսկանյան