Մարդու իրավունքների նախկին պաշտպան Լարիսա Ալավերդյանը հուլիսի 18-ին 168.am-ի «Ռեվյու» հաղորդաշարի ընթացքում, խոսելով Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության առաջին տարիների մասին, նշել է, որ Ադրբեջանը, 1991 թ.-ին դիմելով Միացյալ ազգերի կազմակերպություն, խնդրել է ընդունել իրեն այդ պահին գոյություն ունեցած սահմաններում:
«Ադրբեջանը շատ համեստորեն դիմելով ՄԱԿ-ին, որ իրեն ընդունեն, ոչ թե ճանաչեն ՄԱԿ-ի անդամ պետություն, գրել է сложившихся границах, չի գրել Խորհրդային սահմաններում, չի գրել 1918 թ. սահմաններում, այսինքն՝ ասել է այն սահմաններում, որոնք որ այդ պահին եղել են, իսկ Արցախը չի եղել Ադրբեջանի կազմում»:
«Փաստերի ստուգման հարթակը» որոշել է պարզել, թե արդյո՞ք Լարիսա Ալավերդյանի պնդումը համապատասխանում է իրականությանը:
ՄԱԿ-ի փաստաթղթերի արխիվում պահպանված են Ադրբեջանի՝ ՄԱԿ-ին միանալու գործընթացի փաստաթղթերը: Մասնավորապես, 1992 թ.-ին Ադրբեջանի գործող նախագահ Այազ Մութալիբովի՝ ՄԱԿ-ի կազմում ընդգրկվելու դիմում-նամակում որևէ կերպ հիշատակված չէ, թե ինչ սահմաններով է երկիրը պատրաստվում դառնալ կազմակերպության մաս:
FIP.am-ը կապ հաստատեց Լարիսա Ալավերդյանի հետ՝ խնդրելով նշել, թե որտեղ կարելի է գտնել նրա հիշատակած հատվածը՝ սահմանների մասին: Նա նշեց, որ վրիպակ է տեղի ունեցել և իր մեջբերումը կարելի է գտնել «Ադրբեջանական Հանրապետության պետական անկախության մասին» սահմանադրական ակտում, որն ընդունվել է 1991 թ. հոկտեմբերի 18-ին:
Մենք ուսումնասիրեցինք այդ փաստաթուղթը նույնպես, սակայն այնտեղ ևս չգտանք «сложившихся границах» բառակապակցությունը: Ավելին՝ այս փաստաթղթում Ադրբեջանը հայտարարում է, որ իր սահմանները փոփոխության ենթակա չեն. «Ադրբեջանի Հանրապետության տարածքը միասնական է, անբաժանելի, անօտարելի: Ադրբեջանի Հանրապետությունը որևէ ձևով չի օտարում իր տարածքի որևէ հատված, դրա սահմանների հստակեցումը կարող է իրականացվել միայն Ադրբեջանի ժողովրդի համաձայնությամբ՝ Ադրբեջանի Հանրապետության խորհրդարանի որոշմամբ հանրապետության ողջ բնակչության շրջանում անցկացվող համաժողովրդական քվեարկության (հանրաքվեի) միջոցով»։
Այնուհանդերձ, թեև այդ փաստաթղթում նշվում է, որ Ադրբեջանը հիմնվում է 1918 թ. Անկախության հռչակագրի վրա, չի նշվում, թե ինչ սահմաններում է հռչակվում ժամանակակից Ադրբեջանի Հանրապետությունը:
Նշենք, որ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունն անկախությունը հռչակել էր 1991 թ. սեպտեմբերի 2-ին:
Լուսինե Ոսկանյան