ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության դաշնակցական պատգամավոր Արթուր Խաչատրյանը ֆեյսբուքյան իր էջում, անդրադառնալով բրիտանական HSBC բանկի հայաստանյան մասնաճյուղի փակմանը, գրել է, թե «նիկոլական իշխանությունների օրոք հերթական օտարերկրյա ներդրողը դադարեցրեց իր գործունեությունը մեր երկրում»։
«Իհարկե ՀՀ իշխանությունները սա կկապեն HSBC PLC-ի որոշ երկրներից դուրս գալու որոշման հետ, ու պատահաբար կմոռանան անդրադառնալ HSBC Հայաստանի «հատուկ» կարգավիճակին։ Իմ խորին համոզմամբ, գալն էլ, գնալն էլ քաղաքական դրդապատճառներ ուներ»,- գրել է Խաչատրյանը։
Պատգամավորը, հիշատակելով ժամանակին՝ 1996 թվականին բանկը ՀՀ բերելու գործում «բրիտանահայ գործարար Վաչե Մանուկյանի անուրանալի ներդրումը», պնդել է, թե «Հայաստանում գործունեությունը դադարեցնում է ոչ միայն համաշխարհային ֆինանսական կառույցը, այլև ամենահայտնի ու ազդեցիկ սփյուռքահայ գործարարներից մեկը․․․․»։
Այս տարվա սկզբին HSBC բանկի և «Արդշինբանկի» միջև մեկնարկած գործարքը ավարտին է մոտենում, և այսօր՝ նոյեմբերի 29-ին, «Արդշինբանկ» ՓԲԸ-ն հայտարարություն է տարածել, ինչն էլ, թերևս, առիթ է դարձել, որ պատգամավորը կրկնի այս թեմայի շուրջ ավելի վաղ արված մանիպուլյատիվ պնդումները։
Թեման, նկատենք, քննարկման ու մանիպուլյատիվ պնդումների առարկա էր դարձել դեռ այս տարվա սկզբին։ «Փաստերի ստուգման հարթակը», անդրադառնալով այդ մանիպուլյատիվ պնդումներին, գրել էր, որ բանկի՝ Հայաստանից հեռանալը պայմանավորված է բանկի քաղաքականության մեծ վերափոխումներով, առաջնահերթությունների փոփոխությամբ։
HSBC-ն հեռացել ու հեռանում է 10-յակ երկրներից
Այսպես, 2023 թվականի մայիսին Reuters-ում հրապարակվեց հոդված՝ «Բացառիկ. Դեպի Ասիա կենտրոնացած HSBC-ն դիտարկում է դադարեցնել գործունեությունը 12 երկրում» վերնագրով: Դրանում նշվում էր, որ բանկը, տեղի տալով բաժնետեր՝ չինական Ping An ապահովագրական ընկերության ճնշումներին, որպես առաջնահերթություն է սահմանել ասիական շուկան։
Ըստ Reuters–ի հոդվածի՝ վերջին երկու տարիներին HSBC-ի կենտրոնացումը դեպի Ասիա արդեն իսկ արագացրել է մասնաճյուղերի ամբողջական կամ մասնակի վաճառքները Ֆրանսիայում, Հունաստանում, Ռուսաստանում, Կանադայում, Հարավային Աֆրիկայում:
Փաստացի, ինչպես արդարացիորեն նկատում է պատգամավորը, Հայաստանը բնավ էլ միակ երկիրը չէ, որտեղից HSBC-ն որոշել է հեռանալ կամ հեռացել է։ Պատգամավորը, սակայն, չի նշում, բանկը հեռացել է նաև Հայաստանից ընդհուպ մինչև անգամներ ավելի բարենպաստ ներդրումային միջավայր ունեցող երկրներից։
Ինչ պատճառներ է նշում բանկի ղեկավարությունը
Հատկանշական է, որ բանկի՝ բարձր պաշտոններ զբաղեցնող ներկայացուցիչները բացատրել են տարբեր երկրներից դուրս գալու որոշումը գործունեության մեծ տրանսֆորմացիայով, այն է՝ առավելապես դեպի թվային բանկինգը (բանկային ծառայությունների մատուցում) միտված լինելու քաղաքականության մեկնարկով։
«Բանկինգ՝ տանն ավելի մոտ» կոչվող քաղաքականությունը HSBC-ն բացատրել է հաճախորդների՝ գործող մասնաճյուղերում բանկային ծառայություններից օգտվելու ծավալների կտրուկ անկմամբ․ ըստ բանկի՝ այսպիսի ծառայությունների ծավալը վերջին 5 տարում նվազել է մոտավորապես 65%-ով։
«HSBC Մեծ Բրիտանիայի»՝ հաճախորդների գծով տնօրեն Քրիստոֆեր Դինը, դեռևս այս տարվա օգոստոսին անդրադառնալով մասնաճյուղերի կրճատման հարցին, նշել էր․ «Մենք գիտենք, որ մարդկանց՝ բանկային ծառայություններից օգտվելու ձևը փոխվել է. մոբայլ բանկինգի օգտագործումը 2017 թվականից ի վեր աճել է 280%-ով, և վերջին հինգ տարում թվային վճարումներն ավելացել են 250%-ով»։
Այսպիսով, պատգամավոր Արթուր Խաչատրյանը մանիպուլացնում է՝ պնդելով, թե բանկը հեռանում է Հայաստանից «նիկոլական իշխանությունների» ներդրումային քաղաքականության հետևանքով․ HSBC-ն հեռանում է ներդրումային գրավիչ միջավայր ունեցող բազմաթիվ երկրներից՝ համաշխարհային շուկայի առաջնահերթությունների փոփոխությամբ, ինչպես նաև ավելի շատ դեպի թվային բանկինգը միտված լինելու քաղաքականությամբ պայմանավորված։
Նանե Մանասյան